Μάνος Χατζιδάκις: “ Μην τον ρωτάς τον ουρανό “
Το μακρύ ταξίδι της μελωδίας μέχρι τον ουρανό της μουσικής
Το 1959 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία ”Το Νησί των Γενναίων” του Ντίμη Δαδήρα, σενάριο Γιάννη Ιωαννίδη και μουσική Μάνου Χατζιδάκι.
Πλοκή της ταινίας: Ένας αξιωματικός (Αλέκος Αλεξανδράκης) του ελληνικού στρατού φτάνει στην Κρήτη, αμέσως μετά την πτώση της στα χέρια των Γερμανών. Σε συνεργασία με αντάρτες και συμμάχους σαμποτέρ συμμετέχει σε σαμποτάζ εγκαταστάσεων των Γερμανών. Η παλιά του αγαπημένη (Τζένη Καρέζη) θα του εξασφαλίσει κάποια μυστικά έγγραφα, τα οποία θα κλέψει από τον γερμανό διοικητή (Λυκούργος Καλλέργης), αλλά κατόπιν προδοσίας θα αποκαλυφθεί κα θα οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ο νεαρός αξιωματικός θα τιμωρήσει τον προδότη (Αρτέμης Μάτσας) και θα διαφύγει στο Κάιρο.
Με δύο από τους πιο αγαπημένους Έλληνες ηθοποιούς που καθηλώνουν το θεατές με την παρουσία τους στις ελληνικές ταινίες μέχρι και σήμερα. Ο λόγος για την Τζένη Καρέζη και τον ζεν πρεμιέ της εποχής, Αλέκο Αλεξανδράκη.
Βέβαια, η ταινία έγινε γνωστή για έναν ακόμη λόγο. Το υπέροχο τραγούδι που τραγούδησε η Καρέζη, για το οποίο τη μουσική έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις ενώ τους στίχους έγραψε ο σεναριογράφος της ταινίας Γιάννης Ιωαννίδης.
Πώς ο αγουροξυπνημένος Χατζιδάκις έγραψε για την Τζένη Καρέζη το τραγούδι «Μην τον ρωτάς τον ουρανό».
Πενήντα χρόνια μετά (2017), επέστρεψε στη δεκάδα των πιο επιτυχημένων τραγουδιών στις ΗΠΑ, μέσα από την ερμηνεία της Alison Krauss.
Το τραγούδι γράφτηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Ήταν μια «τεχνική» του Χατζιδάκι που έδειχνε το μεγαλειώδες ταλέντο του στη σύνθεση στίχων και μουσικής, ειδικά υπό πίεση χρόνου. Το ίδιο συνέβη και με το «Γαρύφαλλο στ’ αυτί». Έγραψε τη μουσική μέσα σε ταξί, την ώρα που πήγαινε να το παραδώσει….
ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ: Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ
Η Τζένη Καρέζη ερμηνεύει το τραγούδι σε μία σκηνή της ταινίας 1959
Στίχοι
Λόγο στο λόγο και ξεχαστήκαμε μας πήρε ο πόνος και νυχτωθήκαμε σβήσε το δάκρυ με το μαντήλι σου να πιω τον ήλιο μέσα απ’ τα χείλη σου
Μην τον ρωτάς τον ουρανό
το σύννεφο και το φεγγάρι
το βλέμμα σου το σκοτεινό
κάτι απ’ τη νύχτα έχει πάρει
Ό,τι μας βρήκε κι ό,τι μας λύπησε
σαν το μαχαίρι κρυφά μας χτύπησε
σβήσε το δάκρυ με το μαντήλι σου
να πιω τον ήλιο μέσα απ’ τα χείλη σου
Μην τον ρωτάς τον ουρανό
το σύννεφο και το φεγγάρι
το βλέμμα σου το σκοτεινό
κάτι απ’ τη νύχτα έχει πάρει
Όπως περιέγραψε ο Ζάχος Χατζηφωτίου, στο βιβλίο του «Η Τζένη όπως τη γνώρισα», από τις εκδόσεις Ωκεανίδα : (σπάνια μαρτυρία)
«Η Τζένη Καρέζη, αποφάσισε μέσα στο καλοκαίρι να γυρίσει μια ταινία που της πρότειναν. Ασφαλώς πολύ καλά έκανε η γυναίκα, τη δουλειά της πρόσεχε πρώτα. Και μετά, το αν και κατά πόσο εγώ θα ήμουν ευχαριστημένος. Βέβαια, πάντοτε, προϋπήρχε συνεννόηση μεταξύ μας, αλλά εγώ πάντα υποχωρούσα, γιατί όταν αγαπάς μια γυναίκα όσο εγώ αγαπούσα την Τζένη… υποχωρείς. Η ταινία λεγόταν “Το νησί των γενναίων” και είχε πολλά γυρίσματα στην Κρήτη, όπου η Τζένη, πετιόταν τις Δευτέρες με το αεροπλάνο και γύριζε την Τρίτη….
Της είπα λοιπόν -ευγενώς προσφερθείς- ότι θα την πήγαινα εγώ στο αεροδρόμιο, αφού θα πηγαίναμε πρώτα από τον Χατζιδάκι και μετά θα πήγαινα εγώ στον Πειραιά και στην δουλειά μου. Ξυπνήσαμε, λοιπόν, πρωί και στις οκτώ, φύγαμε από το σπίτι και πήγαμε στην Βασιλέως Κωνσταντίνου, όπου έμενε τότε ο Χατζιδάκις. Ώσπου να παρκάρω στην γωνία, η Τζένη είχε κατέβει και χτύπαγε το κουδούνι του Χατζιδάκι στην εξώπορτα της πολυκατοικίας. Όταν έφτασα κι εγώ στην πόρτα, η Τζένη ήταν ήδη εκνευρισμένη και χτύπαγε για τρίτη φορά το κουδούνι, μετά μανίας. “Να δεις που κοιμάται ακόμα και δεν ακούει και θα χάσω το αεροπλάνο”. Προσπάθησα να την καθησυχάσω, λέγοντας: Ηρέμησε και μη σε πιάνει πανικός, έχουμε πολύ ώρα ακόμη”. “Μα χρυσό μου…” ξεκίνησε να μου λέει -το «χρυσό μου» έμπαινε όταν άρχιζαν τα νεύρα της- και, ω του θαύματος, ένας κύριος έβγαινε και άνοιξε η κάτω πόρτα. Αυτό ήταν ένα βήμα μπροστά στο πρόβλημά μας. Μπήκαμε και ανεβήκαμε τρέχοντας στο δεύτερο πάτωμα, όπου έμενε ο Μάνος. Η Τζένη ήξερε την πόρτα, έτρεξε και άρχισε αμέσως να χτυπάει το κουδούνι. Και το μεν κουδούνι ακουγόταν στο διάδρομο που χτύπαγε δυνατά, από μέσα όμως, καμία κίνηση. Η Τζένη, άρχισε να δείχνει σημεία παράκρουσης. «Δεν είναι δυνατόν…”, έλεγε, «χθες το βράδυ συνεννοηθήκαμε να ‘ναι έτοιμη η κασέτα”. Άναψε τσιγάρο κι άρχισε να ξεφυσάει, έξαλλη και με το δίκιο της. Τότε έβγαλα τα κλειδιά μου κι άρχισα να χτυπώ δυνατά την πόρτα με ένα μεγάλο κλειδί και προφανώς ο ήχος αυτός, ενήργησε ευεργετικά -για εμάς- στα αυτιά του Χατζιδάκι διότι σε λίγο ακούστηκε ένας βήχας, μετά, το γνωστό σύρσιμο της παντόφλας κι ένα βραχνό “έχομαι” δεδομένου ότι το γράμμα “ρο” για τον Χατζιδάκι, ήταν τελείως άγνωστο. Άνοιξε η πόρτα κι εμφανίστηκε ένας Χατζιδάκις απότομα ξυπνημένος, με ένα τσιγάρο μόλις αναμμένο να κρέμεται στο στόμα, με τα μάτια ακόμα μισόκλειστα αλλά με έκφραση έκπληξης, δηλαδή: Τι γυρεύετε πρωί πρωί και χτυπάτε έτσι την πόρτα; Και ακολούθησε ο παρακάτω ιστορικός, τραγικός αλλά και παρανοϊκός διάλογος….
Τζένη: Μάνο την κασέτα, Μάνο, θα χάσω το αεροπλάνο.
Μάνος: Ποιά κασέτα χρυσό μου πρωί πρωί;
Τζένη (έξαλλη): Την κασέτα με το τραγούδι, που θα πω στο γύρισμα στην
Κρήτη τώρα… και θα χάσω το αεροπλάνο….
Η Τζένη από την αγωνία της, είχε μια ελαφρά ασυναρτησία στα λεγόμενα της. Πάντως ο Μάνος, αντελήφθη. Και ήρεμος της λέει: «Πάμε μέσα να πιούμε έναν καφέ και θα στην δώσω». Με το “θα στη δώσω” ο Μάνος εννοούσε… θα στη γράψω τώρα!! Και η μεν Τζένη πήγε μέσα στο κουζινάκι, τρέμοντας και του έφτιαχνε καφέ, ο δε Μάνος, με το τσιγάρο πάντα στο στόμα, έκατσε στο πιάνο και άρχισε να πηγαινοφέρνει τα δάκτυλα του στα πλήκτρα. Μια λοιπόν έπαιζε μερικά μέτρα μουσικής στο πιάνο, μια έγραφε με ένα μολύβι πάνω σε ένα τσαλακωμένο φύλλο χαρτί πενταγράμμου κάποιες νότες και μια διάβαζε τους στίχους που του είχε δώσει από καιρό η Τζένη και τους είχε πάνω στο πιάνο. Κάποια στιγμή έφτασε και ο καφές. Ήπιε δυό γουλιές καφέ, πάτησε μια νότα και λέει στην Τζένη:…
-Για τραγούδα αυτή τη νότα.
Η Τζένη έκανε, α, α, α,..
-Εντάξει, της λέει ο Μάνος. Μπορείς να το πεις.
Και τότε, το έπαιξε όλο μαζί!!!…
Μέσα σε αυτά τα δέκα λεπτά, μόλις είχε ξυπνήσει, έγραψε αυτό το θείο τραγούδι που λέει: Μην τον ρωτάς τον ουρανό, το σύννεφο και το φεγγάρι, το βλέμμα σου το φωτεινό, κάτι απ’ τη νύχτα έχει πάρει… λα,λα,λα… λαλα και λοιπά”….
Τώρα, η Τζένη είχε μείνει άφωνη. Τις είχε φύγει και ο εκνευρισμός κι άκουγε τη μουσική μαγεμένη. Ο Μάνος, πάτησε το μαγνητόφωνο που είχε πάνω στο πιάνο, ξανάπαιξε το κομμάτι όλο, με όλες του τις λεπτομέρειες και τα ακομπανιαμέντα και το ‘γραψε. Έβγαλε την κασέτα, την έδωσε στην Τζένη, τη φίλησε και της είπε: «Άντε στο καλό και να το μάθεις μέσα στο αεροπλάνο». Η Τζένη πήρε την κασέτα, αλλά άρπαξε και το μαγνητοφωνάκι, για να το παίζει μέσα στο αεροπλάνο. Τον φίλησε και του είπε χαμογελώντας: “Πάρε άλλο, ώσπου να στο φέρω πίσω..” Και φύγαμε τρέχοντας για το αεροδρόμιο. Αυτός ήταν ο Χατζιδάκις με το πληθωρικό ταλέντο»….
ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΜΕΛΩΔΙΑΣ “ ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ
ΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ
1. ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ Μαίρη Λώ 1959
Την ίδια χρονιά η Μαίρη Λώ ηχογράφησε το τραγούδι με μεγάλη επιτυχία.
2. ALL ALONE AM I Brenda Lee 1962
Όμως το τραγούδι έγινε διεθνής επιτυχία την δεκαετία του 60 με τον τίτλο «All Alone Am I», με τη φωνή της Brenda Lee.(το 1962), μία από τις πιο γνωστές, επιτυχημένες και επιδραστικές ερμηνεύτριες της εποχής της με Αγγλικούς στίχους που έγραψε ο Arthur Altman και το έκανε τεράστια επιτυχία σε ΗΠΑ και Βρετανία κατακτώντας τις κορυφαίες θέσεις στα τσαρτ.
Η πρώην εκπρόσωπος Τύπου της Brenda Lee, Jackie Monaghan περιέγραψε πώς έφτασε το τραγούδι στην ερμηνεύτρια. Η ίδια η Brenda Lee δεν είχε άμεση συνεργασία με τον Μάνο Χατζιδάκι, αλλά ήταν ο Όουεν Μπράντλεϊ, παραγωγός της Brenda Lee στην Decca, που άκουσε το τραγούδι και πίστεψε ότι ήταν το κατάλληλο για εκείνη. Έτσι, ο Άρθουρ Άλτμαν το μετέφρασε στα αγγλικά και το ηχογράφησε η “Little Miss Dynamite” στις 9 Αυγούστου 1962. Κυκλοφόρησε ως ομότιτλο άλμπουμ στις 24 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους και στο B Side του LP ήταν το “Save all your lovin’ for me”. Το “All Alone am I” έγινε η μόνη επιτυχία της για το 1962.
Lyrics
Arthur Altman
ALL ALONE AM I
Brenda Lee
All alone am I ever since your goodbye
All alone with just the beat of my heart
People all around but I don’t hear a sound
Just the lonely beating of my heart
No use in holding other hands
For I’d be holding only emptiness
No use in kissing other lips
For I’d be thinking just of your caress
All alone am I ever since your goodbye
All alone with just the beat of my heart
People all around but I don’t hear a sound
Just the lonely beating of my heart
No other voice can say the words
My heart must hear to ever sing again
The words you used to whisper low
No other love can ever bring again.
All alone am I ever since your goodbye
All alone with just the beat of my heart
People all around but I don’t hear a sound
Just the lonely beating of my heart
Η ερμηνεύτρια με το ψευδώνυμο «Little Miss Dynamite», λόγω του ύψους της, ήταν μόλις 1,47, απογείωσε το κομμάτι βάζοντας το στα 10 καλύτερα της δεκαετίας.
.Το “All Alone Am I” έγινε το top 10 pop hit τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το τραγούδι έφτασε στο νούμερο τρία στο Billboard Hot 100 chart τον Νοέμβρη του 1962 και τον αριθμό επτά στο UK τον Φεβρουάριο του 1963. Το τραγούδι πέρασε, επίσης, πέντε εβδομάδες στην κορυφή του US Billboard τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο 1962.
Το 1962 ο Μάνος Χατζιδάκις βραβεύτηκε από το Country Music Association του Νάσβιλ- Τενεσί για το “ All Alone Am I “ ως το “Καλύτερο Τραγούδι της Χρονιάς”.
3. C’ EST JOLI LA MER Νάνα Μούσχουρη 1962
Την ίδια χρονιά η Νάνα Μούσχουρη ηχογράφησε το τραγούδι στα Γαλλικά σε στίχους του Hubert Ithier ( Hubert Charles Victor Chambet) και, ενορχήστρωση Paul Fersen με μεγάλη επιτυχία.
Lyrics
Hubert Ithier
C’ EST JOLI LA MER
Lalala, lala …
Tes cheveux blonds, blonds
Que je les aime
Mes baisers longs, longs
Longtemps s’y baignent
Je n’avais rien, rien
Que mes blessures
Et toi tu viens, viens
Mon âme est pure
Si je suis là, là
Heureuse au monde
C’est grâce à toi, toi
Ma joie profonde
C’est joli la mer
Au sable fin des jours
Quand on a au cœur
Autant d’amour
Sur ton bateau, tu es venu
Dans un soleil d’île lointaine
Sur le quai triste, à temps perdu
Pour toi rôdaient tant de sirènes
Tu es entré dans mon regard
Jusqu’à mon cœur
Simple et sauvage
Dieu, qu’il était chaud cet espoir
Dans mon tourment
Dans mes orages
Lalala, lala …
C’est joli la mer
Au sable fin des jours
Quand on a au cœur
Un peu d’amour
4. ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ Γιώργος Κατσαρός
Σε μια μοναδική ερμηνεία με το σαξόφωνο
5. ALL ALONE AM I Helen Shapiro
6. ALL ALONE AM I Grady Martin 1965
Ο Grady Martin κυκλοφόρησε μια ορχηστρική έκδοση το 1965 στο άλμπουμ “ Instrumentally Yours “.
7. ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ Sax – Piano DUO
Sax – Piano DUO Sensational Bistrot Music
Σαξόφωνο: Ανδρέας Μουρτζούκος
Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
Ύστερα από δύο χρόνια επιτυχών εμφανίσεων μαζί με τον αγαπητό μου Γιάννη Ζερβίδη στο πιο διάσημο Bistrot της Αθήνας, το Cellier Le Bistrot στο Σύνταγμα, το οποίο δεν υπάρχει πλέον, προχωρήσαμε σε αυτές της ζωντανές ηχογραφήσεις το Μάιο του 2011.
8. ALL ALONE AM I Timi Yuro 1981
Η σπουδαία Timi Yuro ηχοφράφησε το τραγούδι σε μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία
9. ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ – ALL ALONE AM I Αλκίνοος Ιωαννίδης & Δήμητρα Γαλάνη
All Alone Am I ~ Μην τον ρωτάς τον ουρανό
Αλκίνοος Ιωαννίδης & Δήμητρα Γαλάνη
10. ALL ALONE AM I Percy Faith & His Orchestra
Instrumental
Η Faith παραμένει ο μόνος καλλιτέχνης που έχει το single με τις καλύτερες πωλήσεις της χρονιάς τόσο στην εποχή των ποπ τραγουδιστών (“Song from Moulin Rouge “) όσο και στην εποχή των ροκ (“Theme from A Summer Place “). και είναι ένας από τους τρεις μόνο καλλιτέχνες, μαζί με τον Elvis Presley και τους Beatles , που έχουν το single με τις καλύτερες πωλήσεις της χρονιάς δύο φορές.Η Β πλευρά του “Το τραγούδι από το Moulin Rouge “ήταν” Σουηδική Ραψωδία “από τον Hugo Alfvén . Το 1961 η φήμη του στη Σουηδία αυξήθηκε εκθετικά καθώς το έργο του Mucho Gusto έγινε η θεματική μουσική για τις αθλητικές εκπομπές του Sveriges Radio .
11. ALL ALONE AM I Alison Krauss 2017
Μισό και κάτι αιώνα μετά, η Alison Krauss συγκαταλέγει το τραγούδι του Χατζιδάκι με τον τίτλο “All alone am I” στο πιο πρόσφατο άλμπουμ της “Windy City”, το οποίο κυκλοφόρησε την 17η Φεβρουαρίου από την Capitol. Μπήκε δε, αμέσως, στο Billboard 200, στη θέση 9. Και εμείς ανακαλύπτουμε μια σπουδαία ερμηνεύτρια.
12. ΜΗΝ ΤΟΝ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ – ALL ALONE AM I Lara Fabian & Μάριος Φραγκούλης
All Alone Am I ~ Μην τον ρωτάς τον ουρανό
Lara Fabian & Μάριος Φραγκούλης
Με αυτή την υπέροχη ερμηνεία απο δύο σπουδαίους καλλιτέχνες το ταξίδι στον πλανήτη της μελωδίας έφθασε στον τελευταίο σταθμό της μουσικής διαδρομής.
Γιατί
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΝΟΥΝ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ
Πηγές:
www.mixanitouxronou.gr3
www,infowoman.gr
