ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΛΩΝΑΚΙΟΥ & ΚΟΛΩΝΑΚΙ PLACE 1971
Κολωνάκι place
Κολωνάκι place.
Στίχοι: Νίκος Ζακόπουλος
Μουσική: Κώστας Χατζής
Πρώτη εκτέλεση: Κώστας Χατζής
Vinyl, 7″, 45 RPM ” Κολωνάκι Place / Νύχτωσε η πολιτεία ” 1971
Label: Philips (6060 124)
Στίχοι
Γύρω καφενεία, ζαχαροπλαστεία,
άνθρωποι του κόσμου και του υποκόσμου,
πρόσωπα αστεία, ύφος και σοφία,
πόζα και σοφία στη μικρή πλατεία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Ασθενικά δεντράκια γεμάτα τραπεζάκια,
πλήθος τραπεζάκια, αριστοκρατία,
φίνα πελατεία, ουίσκι, τσιγαράκι,
ουίσκι και φλερτάκι και καμιά ληστεία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Αργόσχολες κυρίες, βεντέτες, ευκαιρίες,
ποιητές, τάχα, ζωγράφοι, μουσάτοι, μαγκάτοι,
ποζάρουν με μανία, στήνονται με τις ώρες,
μιλούν για μεγαλεία στη μικρή πλατεία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Ψαρικά, ανθοπωλεία, εξατμίσεις, φασαρία,
ταξιτζήδες, ραλιτζήδες, μπίζνες και αεριτζήδες,
γκουβερνάντες, στιλβωτήρες, στήσιμο και σνομπαρία,
πλούσιοι και αφραγκία και μπλου τζιν και ευωδία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Πονηρουλες κυριούλες μα και υπηρετριούλες,
λολίτες, γυναικάκια, μίνι, μάξι και σορτσάκια,
κύριοι με κιμονό, κρεμαστάρια στο λαιμό,
μασκαράδες, κωμωδία, δεσποινίδες, αμαρτία
και καρέκλες ποικιλία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Το πρωί σνομπαρία, ψώνια στα παντοπωλεία,
συγγραφείς τα μεσημέρια πίνουν μπύρα, γράφουν έργα,
αφηγούνται ιστορίες σε μεσόκοπες κυρίες,
θεατρίνες όλο νάζι, παίδαροι πολλοί και χάζι,
σούρτα φέρτα το βραδάκι, σταυροπόδι και ουζάκι,
άγχος, τάχα, κι αγωνία, ένα παγωτό στα τρία.
Στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία,
στη μικρή πλατεία την αστεία.
Με τα φώτα στολισμένοι, θυμωμένοι, πικραμένοι,
άλλοι ευχαριστημένοι, στις καρέκλες καθισμένοι,
κολλημένοι, στοιβαγμένοι, λένε, θάβουν με μανία,
νύχτα περασμένες μία, νύχτα, πλήξη και ανία.
Γαρδένιες πουλάει η Γεωργία κι είναι όλα γοητεία,
στη μικρή πλατεία, στη μικρή πλατεία την αστεία.
Σχόλια
Vinyl, 7″, 45 RPM ” Κολωνάκι Place / Νύχτωσε η πολιτεία ” 1971
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΣΤΙΧΟΥΡΓΌ Νίκο Ζακόπουλο
Βιογραφικό Σημείωμα
ΝΙΚΟΣ ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (1917-1997)
Ο Νίκος Ζακόπουλος γεννήθηκε στη Μεσσήνη της Πελοποννήσου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Παθολογίας και εργάστηκε ως γιατρός. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του Ε.Α.Μ., δράση για την οποία διώχτηκε και φυλακίστηκε. Διετέλεσε αρχηγός της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας και της Σχολής Χημικού Πολέμου. Δημοσίευσε και εξέδωσε ιατρικές και λογοτεχνικές μελέτες, ενώ συνεργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος και χρονικογράφος με έντυπα όπως η Ελευθεροτυπία, τα Νέα, η Βραδυνή και λογοτεχνικά περιοδικά. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1963 με το ταξιδιωτικό κείμενο Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ. και ακολούθησε η ποιητική συλλογή Διέξοδος (1969). Ασχολήθηκε επίσης με το διήγημα και με το θέατρο, με πρώτο έργο του τον Ξένο (1968), που παραστάθηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1972 για τη συλλογή Με γυμνό πρόσωπο), τον έπαινο του κρατικού θεατρικού διαγωνισμού (1969 για την Ομφάλη και 1973 για το Τσίρκο) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου (1973 για την Δικαίωση), το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1979 για τη συλλογή διηγημάτων Ο ένας και ο άλλος). Διακρίσεις πήρε επίσης για τα έργα του Ο χορός και Ιουλιανός ο οραματιστής. Έργα του παραστάθηκαν από πολλούς θιάσους και μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο. Διετέλεσε επίσης μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών και της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και του Άρματος Θέσπιδος.
Η πλατεία στις αρχές του προηγούμενου αιώνα
ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΛΩΝΑΚΙΟΥ
Η πλατεία Κολωνακίου (επίσημα πλατεία Φιλικής Εταιρείας) είναι μία μικρή πλατεία στο κέντρο της Αθήνας που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και θεωρείται η καρδιά της ομώνυμης αθηναϊκής συνοικίας. Στην αρχή είχε πλατάνια και δημοτική βρύση.
Η Πλατεία Κολωνακίου αρχικά ονομαζόταν Βασιλίσσης Όλγας. Μετά μετονομάστηκε σε πλατεία Κολωνακίου για να καταλήξει να ονομάζεται πλατεία Φιλικής εταιρείας προς τιμήν της προσφοράς της Φιλικής εταιρείας στην προετοιμασία της επανάστασης για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην πλατεία αυτή υπάρχουν προτομές των Φιλικών. Η προτομή του Εμμανουήλ Ξάνθου τοποθετήθηκε στην πλατεία το 1930 παρουσία του Κωστή Παλαμά. Επίσης εκεί υπάρχει το περίφημο «κολωνάκι» (ύψους περίπου δύο μέτρων), απ’ όπου πήρε την ονομασία της ολόκληρη η συνοικία. Πρώτα ήταν τοποθετημένο στην Πλατεία Δεξαμενής απ’ όπου μεταφέρθηκε το 1938. Υπήρχε η πεποίθηση πως η ύπαρξή του προστάτευε από τις επιδημίες και τις θεομηνίες.
Βρίσκεται ανάμεσα στις οδούς Σκουφά, Κανάρη, Τσακάλωφ, Πατριάρχου Ιωακείμ, Νεοφύτου Βάμβα, Κουμπάρη και Καψάλη. Παρά το μικρό της μέγεθος, η πλατεία αποτελεί κέντρο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της ευρύτερης περιοχής. Στην πλατεία και στους γύρω δρόμους υπάρχουν καφέ, εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, καθώς και γραφεία πολιτικών, δικηγόρων και γιατρών.
Η απίστευτη ιστορία της κολόνας που έδωσε το όνομα της στην περιοχή του Κολωνακίου
Ένα έθιμο της αρχαιότητας έφτασε μέχρι τις παρυφές του περασμένου αιώνα
Το 1789, χρονιά κατά την οποία ξεσπά η περίφημη Γαλλική Επανάσταση, γίνεται στην Αθήνα ένα πραγματικά παράξενο γεγονός. Για την αποτροπή ενός λοιμού που μάστιζε την Οθωμανική Αυτοκρατορία εκείνη την περίοδο, οι κάτοικοι της πόλης σχηματίζουν μια τελετουργική πομπή που ξεκινά από τα νότια της Ακρόπολης, πιθανότατα από κάποιο εκκλησάκι του Αγίου Χαραλάμπους (προστάτης από την πανούκλα κατά τις χριστιανικές δοξασίες). Στην αρχή της πορείας ξεχωρίζουν δύο δίδυμα δαμάλια που σέρνουν ένα άροτρο. Πίσω του, κάτοικοι της πόλης κρατούν ένα μεγάλο σκεύος στο οποίο έχουν τοποθετηθεί διάφορα αντικείμενα και επιγραφές, όπου αναγράφονται αναλυτικά οι ασθένειες που απειλούν τους συμπολίτες τους.
Η πομπή πραγματοποιεί έναν πλήρη κύκλο γύρω από την Αθήνα, περνώντας από συγκεκριμένες αρχαίες κολώνες που αντιπροσωπεύουν σημεία προστασίας της πόλεως, κατέχοντας, σύμφωνα με την παράδοση, θεραπευτικές ιδιότητες, και φτάνει στο τελευταίο ορόσημο, μια κολόνα που βρίσκεται στο σημείο όπου αργότερα (1835) οι Βαυαροί του Όθωνα θα πραγματοποιήσουν εργασίες για τη διάνοιξη της οδού Πειραιώς, όχι μακριά από το σημερινό Γκάζι. Εκεί ανοίγουν έναν μεγάλο λάκκο, σφάζουν τα δαμάλια και τα θάβουν στη γη μαζί με το άροτρο αλλά και με το σκεύος που περιέχει τα ονόματα των ασθενειών. Αμέσως μετά, η τρύπα στο έδαφος «σφραγίζεται» από την αρχαία κολόνα που παίρνει τον ρόλο του φρουρού για την αποτροπή μιας μελλοντικής απελευθέρωσης του κακού στην πόλη.
Η πλατεία σήμερα
Με ρίζες στα αρχαία Βουφόνια, η πανάρχαια τελετή έφτασε μέχρι τα τέλη του 19ου αι. και οι κολώνες που σχετίζονται με την τελετουργία της περιάροσης αποκτούν ξεχωριστές ιαματικές ιδιότητες. Έτσι, οι πολίτες κρεμούν στις εσοχές τους μηνύματα και αντικείμενα που συνδέονται με τις ασθενειες τους, κάτι που σχετίζεται με την αρχαία λατρεία της Βραυρωνίας Αρτέμιδος. Στις μέρες μας, το κέντρο της πρωτεύουσας φιλοξενεί δύο κολώνες που διαπιστωμένα σχετίζονται με τελετουργικά περιάροσης προηγούμενων αιώνων. Η πρώτη, ρωμαϊκής περιόδου του 2ου μετα χριστιανικού αιώνα, βρίσκεται στην οδό Μισαραλιώτου. Πρόκειται για την κολόνα που χρησιμοποιήθηκε ως σφραγίδα του τάφου των βοδιών κατά την περιάροση του 1789. Η παλαιότερη θέση ήταν ανάμεσα στο Ηρώδειο και στο θέατρο του Διονύσου. Ο κίονας αυτός «ήταν ανέκαθεν ορατός και αναφέρονται σε αυτόν οι ξένοι περιηγητές που επισκέπτονταν την Ελλάδα τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Αποτελούσε πάντοτε “σημάδι του τόπου”». Η δεύτερη εντοπίζεται στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας, στο Κολωνάκι, σημείο στο οποίο μεταφέρθηκε από τη Δεξαμενή που βρίσκεται δίπλα στο Αδριάνειο Υδραγωγείο. Έδωσε το όνομά της σε ολόκληρη της περιοχή και πρόκειται και εδώ για κολόνα περιάροσης, το τελετουργικό για την οποία πρέπει να έγινε αρκετά χρόνια πριν από το αντίστοιχο του 1789. Μέχρι πρόσφατα οι Έλληνες κολλούσαν με δύο μπαλίτσες κεριού μία τρίχα ή μία κλωστή από την κάλτσα του ασθενούς του οποίου επεδίωκαν τη θεραπεία.
Πηγές
www.lifo.gr
biblionet.gr
https://urbanlife.gr
Καλή Ακρόαση
