Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
– Τα Κύθηρα ποτε δεν θα τα βρούμε το χάσαμε το πλοίο της γραμμής στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε σαν κύματα που σβήσανε κι εμείς
– Πάρε μιά χούφτα θάλασσα, πάρε μια χούφτα ήλιο και πλύνε μου το πρόσωπο
– Αρρωστη καρδιά δε βρίσκεις γιατρειά στη λησμονιά πως να τη γιατρέψεις την παλιά πληγή βαθιά μες την ψυχή
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ
ΣΤΑΘΜΟΣ Α΄ ΚΥΘΗΡΑ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ
Το νησί της Αφροδίτης
ΣΤΑΘΜΟΣ Β΄ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Ο Πρώτος Υπολογιστής του Κόσμου
ΣΤΑΘΜΟΣ Γ΄ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
LP, Album 1973
ΣΤΑΘΜΟΣ Δ΄ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
Ελληνική δραματική ταινία του 1984 σε σκηνοθεσία και παραγωγή Θεόδωρου Αγγελόπουλου
ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ: Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
LP, Album 1973
Από τους ωραιότερους και πιο γνωστούς δίσκους της δεκαετίας του ’70, ο οποίος κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1973 με ερμηνευτές τον Δημήτρη Μητροπάνο και τη Χριστιάνα. Εκείνος είχε ήδη τις πρώτες του επιτυχίες («Θεσσαλονίκη», «Ο ξενύχτης», «Δώσε μου φωτιά» κ.α.) και προερχόταν από την ερμηνεία ενός μεγάλου έργου όπως ο «Άγιος Φεβρουάριος» του Δήμου Μούτση, ενώ εκείνη βρισκόταν στα πρώτα της βήματα και ήταν η «παρθενική» συμμετοχή της σε μιαν ολοκληρωμένη δουλειά.
ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΤΑ ΒΡΟΥΜΕ LP, Album 1973
Στίχοι
Κάτσε στην πέτρα του γιαλού
βάλε το χέρι αντήλιο
πάρε μια χούφτα θάλασσα
πάρε μια χούφτα ήλιο
και πλύνε μου το πρόσωπο
και πλύνε μου το πρόσωπο.
Τα Κύθηρα ποτέ δε θα τα βρούμε,
το χάσαμε το πλοίο της γραμμής
Στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε,
δυο κύματα που σβήσανε κι εμείς.
ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
- Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε Δημήτρης Μητροπάνος, Χριστιάνα
2. Μάνα κι αγαπητικιά μου Δημήτρης Μητροπάνος
3. Μαντήλι κόκκινο Δημήτρης Μητροπάνος
4. Γιε μου, γιε μου, γιε μου Χριστιάνα
5. Σαράντα οργιές η πίκρα μου Δημήτρης Μητροπάνος
7. Νικολή Νικολή Δημήτρης Μητροπάνος
8. Σου ‘στρωσα κιλίμι Χριστιάνα
9. Αντροκαλώ σε χάροντα Δημήτρης Μητροπάνος
10. Μηνά τη βράκα φόρεσε Δημήτρης Μητροπάνος
11. Ρούχο τον ίσκιο σου φορώ Χριστιάνα
12. Βαθιά νερά Δημήτρης Μητροπάνος
Ακόμα σε δύο υπέροχες ορχηστρικές ερμηνείες και μία ερμηνεία με Χορωδία
1.Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε με το Γιώργο Κατσαρό στο σαξόφωνο
2. Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε με το Χρήστο Λέκκα στο πιάνο
Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε Χορωδία Συλλόγου Τροβαδούρων Πτολεμαΐδας
Διεύθυνση από τον Μαέστρο, Κωνσταντίνο Καλογήρου. Σολίστ στην φυσαρμόνικα:o Σίμος Παπαδόπουλος
Στις κιθάρες: οι Βαγγέλης Αναγνώστης, Θανάσης Συμεωνίδης.
ΣΧΟΛΙΑ
Με το “Δρόμο για τα Κύθηρα” ο Κατσαρός δοκιμάζει τις δυνάμεις του σε ένα πιο “έντεχνο” ύφος, πιο μελωδικό κι ευαίσθητο, χωρίς πάντως να λείπουν και τα τραγούδια στο οικείο του ύφος με τους χαρακτηριστικούς γρήγορους ή εμβατηριακούς ρυθμούς. Σ’ αυτό συνέβαλαν και οι φροντισμένοι στίχοι του Ηλία Λυμπερόπουλου που διακρίνονται από την τεχνική τους αρτιότητα κι από μια διάθεση συμβολικής έκφρασης, όπως χαρακτηριστικά μπορούμε να εντοπίσουμε στο ομότιτλο τραγούδι που εμφανώς επιστρατεύει τα “Κύθηρα” όχι ως γεωγραφικό, αλλά ως συμβολικό προσδιορισμό ενισχύοντας έτσι τους εύλογους συνειρμούς με τον επίσης ομότιτλο ζωγραφικό πίνακα του Αντουάν Βατό.
Το τραγούδι των τίτλων που επαναλαμβάνεται και στον επίλογο του δίσκου είναι ασφαλώς ένα πανέμορφο τρυφερό τραγούδι, ίσως το ωραιότερο που έγραψε ποτέ ο συνθέτης. Δίπλα σ’ αυτό το αισθαντικότατο “Ρούχο τον ίσκιο σου φορώ” κι ας είναι από τα λιγότερο ακουσμένα του δίσκου. Ιδιαίτερο επίσης και το “Γιε μου, γιε μου, γιε μου”. Πολλά από τα υπόλοιπα τραγούδια γνώρισαν επιτυχία, όπως το πολυακουσμένο “Νικολή, Νικολή”, αλλά και τα: “Μάνα κι αγαπητικιά μου”, “Μαντήλι κόκκινο”, “Σαράντα οργιές η πίκρα μου”, “Μηνά τη βράκα φόρεσε”.
Βασικός ερμηνευτής του δίσκου είναι ο Δημήτρης Μητροπάνος που συνεχίζει στην “έντεχνη” γραμμή που είχε ξεκινήσει με τον “Άγιο Φεβρουάριο” λίγο νωρίτερα, πριν ευθυγραμμίσει τον βηματισμό του με το καθαρόαιμο λαϊκό ρεπερτόριο. Μαζί του η υπέροχη Χριστιάνα που ερμηνεύει τέσσερα τραγούδια με μοναδική εκφραστικότητα.
Ο πίνακας του εξωφύλλου σχεδιάστηκε από τον Τάσο Ζωγράφο.
ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
Ελληνική δραματική ταινία του 1984,
σε σκηνοθεσία και παραγωγή Θεόδωρου Αγγελόπουλου
Ταξίδι στα Κύθηρα
Σκηνοθεσία: Θεόδωρος Αγγελόπουλος Παραγωγή: Θεόδωρος Αγγελόπουλος Σενάριο: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Τονίνο Γκουέρα, Θανάσης Βαλτινός
Πρωταγωνιστές: Μάνος Κατράκης, Μαίρη Χρονοπούλου, Giulio Brogi, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Ντόρα Βολανάκη, Βασίλης Τσάγκλος Γιώργος Νέζος, Αθηνόδωρος Προύσαλης, Μιχάλης Γιαννάτος
Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου Τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας
Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου Σκηνογραφία: Μικές Καραπιπερής
Εταιρεία παραγωγής: ΕΡΤ & Ελληνική Κέντρο Κινηματογράφου
Διακρίσεις: Κέρδισε 2 βραβεία στο Φεστιβάλ Καννών, το βραβείο σεναρίου και το βραβείο Fipresci, ενώ προτάθηκε και για Χρυσό Φοίνικα.
Το 1984 ολοκληρώνονται τα γυρίσματα της αριστουργηματικής ταινίας «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του μεγάλου μας σκηνοθέτη που σημάδεψε με το έργο του τον παγκόσμιο κινηματογράφο.
Ένας ηλικιωμένος πολιτικός πρόσφυγας, ο «Σπύρος» (Μάνος Κατράκης) επστρέφει στην πατρίδα, έπειτα από πολλά χρόνια πολιτικής εξορίας. Η επιστροφή τον φέρνει αντιμέτωπο με την τραγικότητα της μετεμφυλιακής εποχής. Η Ελλάδα που τόσο νοσταλγούσε ακόμα αιμορραγεί. Ο «Σπύρος» όπως λέει ο Θ. Αγγελόπουλος, «έρχεται αντιμέτωπος με μια σύγχρονη πραγματικότητα, τελείως διαφορετική απ’ ό,τι ήξερε. Όλη η ιστορία του γέρου έχει έναν άξονα πολύ σημαντικό: τη σχεδόν οδυσσεϊκή επιστροφή και το ξανασμίξιμο με τη γυναίκα του, καθώς και την πορεία αυτών των δύο ανθρώπων, που είναι σχεδόν μια ερωτική ιστορία δύο γέρων. Μια ιστορία σε πρώτο επίπεδο από τους δύο γέρους αλλά ιδωμένη από τα μάτια του γιου. Κύρια θεματική είναι η παλιά και ταυτόχρονα σύγχρονη έννοια της επιστροφής, του νόστου και η βασική προβληματική περιστρέφεται γύρω από τον έρωτα, το θάνατο και τη δημιουργία».
Συγκλονιστικός ο Μάνος Κατράκης στο ρόλο ενός σύγχρονου και εξόριστου Οδυσσέα που δεν μπορεί να φτάσει στην Ιθάκη του.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Συγκλονιστική η ίδια η ταινία που έχει την τύχη εκτός των άλλων να έχει «ντυθεί» με την υπέροχη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου. «Η εικόνα και η μουσική πρέπει να δέσουν για να πουν αυτά που δεν μπορούν να βγουν με λόγια» έχει πει η ίδια. Η διεθνώς καταξιωμένη, σπουδαία συνθέτης, με τη συστηματική ενασχόληση στον κινηματογράφο και το θέατρο, θα συνεργαστεί για πρώτη φορά με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στο «Ταξίδι στα Κύθηρα».
Η χρήση της μουσικής στο «Ταξίδι στα Κύθηρα» διαφέρει συγκριτικά με τις μέχρι τότε ταινίες του Αγγελόπουλου. Ο ίδιος θεωρεί ότι η παρέμβαση της μουσικής της Καραΐνδρου «αυτή τη φορά είναι πολύ πιο σημαντική» απ’ ό,τι στις άλλες του ταινίες· ο ρόλος της «είναι πολύ πιο ενεργός» στο «Ταξίδι στα Κύθηρα».
Ταξίδι στα Κύθηρα
(Στίχοι-Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου)
Άρρωστη καρδιά δε βρίσκει γιατρειά στη λησμονιά χάνεται στ’ αγιάζι μέσα στο βοριά στα ξένα μακριά
Κι όλο περιμένει πάλι τη στιγμή να ξαναρθεί το καράβι στο λιμάνι θα φανεί θαλασσινό πουλί στα όνειρά μας
Σ’ άγγιξε ξανά του κόσμου η παγωνιά κι η ερημιά πώς να τη γιατρέψεις την παλιά πληγή βαθιά μες στην ψυχή
Κι όλο περιμένει πάλι τη στιγμή να ξαναρθεί το καράβι στο λιμάνι θα φανεί θαλασσινό πουλί στα όνειρά μας
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Ταξίδι στα Κύθηρα Γιώργος Νταλάρας
Μιά ορχηστρική ερμηνεία
Ταξίδι στα Κύθηρα Sax – Piano Cover
Sax – Piano DUO Sensational Bistrot Music Σαξόφωνο: Ανδρέας Μουρτζούκος Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Μπλουζ (Περιπλάνηση Στην Πόλη)
Bass: Γ. Ζηκογιάννης Drums: Χρ. Γκοτσινάς Piano:Μ. Αλεξίου Saxophone: Λ. Διακογιάννης
Bass: Γ. Ζηκογιάννης Drums: Χρ. Γκοτσινάς Piano:Μ. Αλεξίου Saxophone: Λ. Διακογιάννης
Σαράντα Μήλα Κόκκινα Ποντιακό Τραγούδι Μάνος Κατράκης και Λιζέτα Νικολάου
Μια σκηνή απο την ταινία στη Λύρα ο Γιώργος Αμαραντίδης
Μουσείο Μπενάκη 19 Μαΐου 2019 Ορχήστρα ”NOSTOS” του Μουσικού Σχολείου Αλίμου Διευθύνει ο Δημήτρης Αρβανιτίδης
Το ομότιτλο τραγούδι, ερμηνευμένο μοναδικά από τον Γιώργο Νταλάρα θα ξεχώριζε ακόμα κι αν η ταινία δεν είχε ποτέ γυριστεί. Όμως για όποιον έχει παρακολουθήσει την ταινία, δεν μπορεί ν’ αποκοπεί από το μαγικό πάντρεμα με τις εικόνες του Αγγελόπουλου.
«Η εικόνα και η μουσική πρέπει να δέσουν για να πουν αυτά που δεν μπορούν να βγουν με λόγια»… Από τις πιο συνταρακτικές σκηνές του παγκόσμιου κινηματογράφου, αποτελεί η βουβή παρουσία του «Σπύρου» – Μάνου Κατράκη και της συζύγου του «Κατερίνας»-Ντόρας Βολανάκη πάνω στη σχεδία. Σφιχτά αγκαλιασμένοι λίγο πριν ο πρώτος λύσει τον κάβο και βρεθούν καταμεσής του γκριζογάλαζου σμίξιμου ουρανού και θάλασσας, όρθιοι, μόνοι. Μια σκηνή που σε κάνει ν’ αγαπήσεις το σινεμά.
Πικρή η γεύση που μένει. Πρόκειται για κάποιο απαισιόδοξο μήνυμα; «Δεν είμαι πεσιμιστής», έλεγε ο ίδιος, «δε μου αρέσει η λέξη απογοήτευση. Η Ιστορία προχωρά υπόγεια. Πιστεύω, και το θέλω για τα παιδιά μου, ότι κάτω βαθιά υπάρχει κάτι που θα βγει. Θα φανεί. Αν στη μια μεριά της ζυγαριάς της Ιστορίας είναι η απογοήτευση, εγώ θέλω να ρίχνω το βάρος στην άλλη μεριά, τη μεριά του ονείρου»…
Τα χρΟνια περνοΥν, τα τραγοΥδια ταξιδεΥουν (ΕλΕνη ΚαραΙνδρου)
Το «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984) ήταν η πρώτη συνεργασία τής Ελένης Καραΐνδρου με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Σε μια συνέντευξη (21.02.2014 στο Χρήστο Τσανάκα) από καρδιάς, μιλά για τη συνάντηση που έμελλε να σημαδέψει το έργο και των δυο, για το σινεμά, τη μουσική και τη ζωή της.
«Ο Θόδωρος Αγγγελόπουλος μου πρότεινε να γράψω μουσική για το ‘’Ταξίδι στα Κύθηρα’’ κι έτσι άρχισε μια συνεργασία που, ομολογώ, από την πρώτη στιγμή ήταν εκπληκτική» (αποσπάσμα της συνέντευξης)
Η συνΑντηση με τον ΑγγελΟπουλο
– Περιγράψτε μας το είδος της συνεργασίας σας με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο.
-“ Η συνεργασία μου με τον Αγγελόπουλο είναι καταπληκτική, γιατί είναι τοποθετημένη στη σωστή βάση και για μένα και για εκείνον, πιστεύω. Εγώ εμπνέομαι από το σενάριό του και από όσα συζητάμε μεταξύ μας. Γράφω μετά τη μουσική που μου βγαίνει, όπως μου βγαίνει, και την παραδίδω ως ολοκληρωμένο έργο πια στα χέρια του. Ο Αγγελόπουλος είτε «ενορχηστρώνει» την ταινία του πάνω στη μουσική μου είτε, αν έχει ήδη γυρίσει την ταινία, μοντάρει πάνω στη μουσική τα πλάνα του. Αυτό προϋποθέτει φυσικά την ύπαρξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και βαθιάς σχέσης μεταξύ μας, μιας σχέσης που χρονολογείται από το 1982. Ήταν πρόεδρος, ως γνωστόν, της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης και μου απένειμε το πρώτο βραβείο μουσικής για το φιλμ «Ρόζα» του Χριστόφορου Χριστοφή. Στη συνέχεια μου πρότεινε να γράψω μουσική για το «Ταξίδι στα Κύθηρα» και άρχισε έτσι μια συνεργασία που, ομολογώ, από την πρώτη στιγμή ήταν εκπληκτική. Υπήρχε εκ των προτέρων μια πνευματική συγγένεια μεταξύ μας, είχαμε ήδη μια κοινή αισθητική κατεύθυνση. Επιπλέον, τα σενάρια του Αγγελόπουλου με γοητεύουν από την πρώτη στιγμή. Είναι, ξέρεις, υπέροχος στο να σου παρουσιάζει κάτι, έχει καταπληκτική αφηγηματική ικανότητα, φοβερή παιδεία, γλώσσα, συγκρότηση, συναίσθημα. Γεννάει αυθεντικές ιδέες, έχει όραμα και ένστικτο. Είναι ένας ποιητής. Η γνησιότητα είναι από τα στοιχεία που τον διακρίνουν ως άτομο… Κάτι άλλο που επίσης με ενδιαφέρει πολύ σ’ εκείνον, είναι το ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο βαθιά δεμένο με τον τόπο του, που στοχάζεται με οξυδέρκεια πάνω στην ελληνική ιστορία, όμως κατακτά και την παγκοσμιότητα με το τρόπο που έχει επιλέξει να κοινωνεί αυτή τη γνώση και αυτή την ευαισθησία μέσα από το έργο του, με το διαρκές ψάξιμο και τον δίχως παρωπίδες προβληματισμό του. “
-Από όλες τις ιδιότητες του Θόδωρου Αγγελόπουλου ως κινηματογραφιστή και φιλόσοφου της ζωής, ποια θα υπογραμμίζατε, ποια θα ξεχωρίζατε ως ειδοποιό διαφορά του;
– “ Θα υπογράμμιζα την ικανότητα να τοποθετεί τόσο σοφά, με τόση ένταση, τις υπαρξιακές αναζητήσεις μέσα σε έναν αναγνωρίσιμο χώρο, την Ελλάδα, και να τις προβάλλει κατά τέτοιο τρόπο, τρόπο φιλοσοφικό, έτσι που να αποκτούν παγκόσμια διάσταση, να μιλούν στον καθένα, σε όλους. Στις ταινίες του, αυτά τα ταξίδια που λειτουργούν σαν εξορκισμός, μέσα από την ατμόσφαιρα του αιώνα μας βγαίνει η εσωτερική μοναξιά που αισθάνεται ο σύγχρονος άνθρωπος, ο παγκόσμιος άνθρωπος. Και δεν τα βλέπω μόνο εγώ αυτά, ο καθένας τα βλέπει, σελίδες επί σελίδων έχουν γραφτεί για τα στρατηγικώς ενορχηστρωμένα πλάνα του Αγγελόπουλου που σκάβουν την ανθρώπινη ψυχή…”
-Θα μπορούσε να κάνει και μουσική, δεν έχει μουσικό μάτι; (γέλια)
-“ Ναι, θα μπορούσε, αν το είχε επιδιώξει. Του το ’χω πει εξάλλου πολλές φορές. «Έτσι και ήξερες να γράφεις μουσική, Θόδωρε, δεν θα με είχες ανάγκη, θα τα έκανες όλα μόνος σου!» Έχει βαθιά αίσθηση της μουσικής και του τρόπου που συνδιαλέγονται οι ήχοι και οι σιωπές με τα δρώμενα, με την ψυχή των εικόνων. Είναι αυτό που λέμε ολοκληρωμένος δημιουργός. “
-Προσωπικά μου θυμίζει κάποιον που ξεδιπλώνει από μέσα του ένα κομμάτι ερημιάς και μετά βάζει τον εαυτό του να την περπατάει…
-“ Αυτό ακριβώς κάνει! Και αυτό είναι κατά βάθος που με γοητεύει σ’ αυτόν. Πατάω κι εγώ στα βήματά του όπως καλούνται να πατήσουν και οι θεατές. Γενικότερα, πρέπει να πω, η συνάντησή μας με έχει πλουτίσει ως άνθρωπο. Και εφόσον προς όλους όσοι με εκτιμούν και με αγαπούν νιώθω ευγνώμων, προς την ίδια τη ζωή και τη φύση νιώθω ευγνώμων, θα ήταν αδύνατον να μην αισθάνομαι βαθιά ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη γι’ αυτόν τον άνθρωπο που διαδραμάτισε τόσο σοβαρό ρόλο στη ζωή μου. Μου πρόσφερε φοβερή ενδοσκόπηση, πέρα από την καλλιτεχνική ευκαιρία να βγάλω προς τα έξω τη δουλειά μου. Τύφλα να `χουν οι ψυχαναλυτές δηλαδή. Ο Θόδωρος σε κάνει να ανοιχτείς, θέλει κόντρα, του αρέσουν οι άνθρωποι που έχουν δικές τους απόψεις και δεν πάνε με τα νερά του. Σε μένα βρήκε κάποιον που τα παλεύει τα πράγματα, που δεν του αρέσει η ευκολία. Γιατί, αλήθεια, ποιος θα βρεθεί να μας προεξοφλήσει την επιτυχία αν όχι ο ίδιος μας ο εαυτός…………”
Η σύμπραξη του Θόδωρου Αγγελόπουλου και της Ελένης Καρίνδρου θα στεφθεί από απόλυτη επιτυχία και θα αποτελέσει την απαρχή μιας μακράς συνεργασίας που θα καλύψει σχεδόν όλες τις επόμενες ταινίες του αλησμόνητου «Τεό».
Και η μυσταγωγική συνεργασία της με τον σκηνοθέτη Θόδωρο Αγγελόπουλο στις επόμενες ταινίες του, όπως αποτυπώθηκε στους δίσκους «Ταξίδι στα Κύθηρα», «Ο Μελισσοκόμος», «Τοπίο στην Ομίχλη», «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», «Το βλέμμα του Οδυσσέα», «Μια αιωνιότητα και μια μέρα», «Το λιβάδι που δακρύζει» και η «Σκόνη του χρόνου», απέδωσε διαχρονικά μουσικά αριστουργήματα, μια ουτοπία ζωής και ήχων,
Ταξίδι στα Κύθηρα τελευταία σκηνή
Ενας επίλογος
«Η σιωπή απουσιάζει επώδυνα από τη σύγχρονη ζωή. Γι’ αυτό τη χαίρομαι στα φιλμ του Ταρκόφσκι και του Αγγελόπουλου. Αυτό το παιχνίδι τους με τη σιωπή επαναφέρει μια χαμένη ποιότητα στη ζωή μας, που μας μαθαίνει την υπομονή και την προετοιμασία, το σταμάτημα που κάνουμε για να νιώσουμε και να σκεφτούμε αβίαστα, να αναρωτηθούμε και να επιλέξουμε».(Ελένη Καραίνδρου)
Με τα λόγια αυτά έφθασε στο τέλος του το αιώνιο ταξίδι της επιστροφής ή της αναχώρησης.
