Τα «άγνωστα» ιδιαίτερα μέλια

Γνωριμία με τα λιγότερο γνωστά μέλια, που παράγονται πλέον όλο και περισσότερο στη χώρα μας, από φυτά που εκτός από ξεχωριστή γεύση προσφέρουν και πολύτιμες ιδιότητες…

Τελευταία, δοκιμάζουμε όλο και περισσότερα ιδιαίτερα μέλια, που δεν είναι ευρέως γνωστά.
Το μέλι διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών, κυρίως θυμαριού, πορτοκαλιάς, ηλίανθου, ερείκης, καστανιάς και το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα των φυτών ή εντόμων που απομυζούν τα φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών. Σχετκά με το κρυστάλλωμα του μελιού, αυτό επηρεάζεται από το ποσοστό γλυκόζης του, οπότε δεν αποτελεί ένδειξη καλού ή κακού μελιού. Αν θέλουμε το επαναφέρουμε στην αρχική του μορφή βάζοντάς το σε μπαιν μαρί.

Μέλι βανίλια – ελάτης Μαινάλου
Από τα πιο σπάνια μέλια παγκοσμίως, αφού παράγεται μόνο από το μαύρο έλατο του Μαινάλου της περιοχής Βυτίνας της Αρκαδίας και είναι το μόνο μέλι Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) της χώρας μας. Προέρχεται από μια ρητίνη, που παράγουν μικροοργανισμοί στον κορμό του ελάτου και η παραγωγή του είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή, γιατί απαιτεί την καταστροφή των κηρηθρών, ενώ εξαρτάται και από τον καιρό. Χαρακτηριστικά του, το μοναδικό άρωμα, η γεύση και η πυκνή υφή, η χαμηλή συγκέντρωση σε σάκχαρα και το ότι δεν κρυσταλλώνει ποτέ, γιατί έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη (κάτω του 30%).
Οι μέλισσες συλλέγουν τη «βανίλια» από τα έλατα και αφού την επεξεργαστούν και την εμπλουτίσουν, την αποθηκεύουν στις κηρύθρες. Οι μελισσοκόμοι μεταφέρουν τις κηρύθρες από τις κυψέλες στις ειδικές αποθήκες όπου απολεπίζονται και τοποθετούνται στο ειδικό μηχάνημα για την εξαγωγή του μελιού. Είναι μια διαδικασία επίπονη που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς, αν καθυστερήσει ο μελισσοκόμος, η βανίλια στερεοποιείται εύκολα. Στη συνέχει, το μέλι φιλτράρεται και τυποποιείται. Η παραγωγή του είναι πολύ μικρή και περιοδική. Η μέση παραγωγή ανά κυψέλη από μέτριας δυναμικότητας μελίσσια υπολογίζεται περίπου 15 κιλά.

Μέλι βελανιδιάς
Πρόκειται για ένα σχετικά σκουρόχρωμο μέλι με μεστό, ιδιαίτερο άρωμα και γεύση, που δεν είναι πολύ γλυκιά. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ιδιότητες και περιέχει σε μεγάλες ποσότητες κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο και νάτριο. Χαρακτηρίζεται ως μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας.
Έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κατά την οποία εξετάστηκαν 48 διαφορετικές ποικιλίες μελιού, μεταξύ των οποίων μέλι καστανιάς, βελανιδιάς, έλατου, πεύκου, πορτοκαλιάς, θυμαρίσιο αλλά και το φημισμένο για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες μέλι μανούκα με προέλευση τη Νέα Ζηλανδία, έδειξε ότι το ελληνικό μέλι βελανιδιάς και ελάτης έχουν την μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση.
Η ισχυρή αυτή δράση του μελιού βελανιδιάς έχει στόχο τις ελεύθερες ρίζες οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν εκφυλισμό των ανθρωπίνων κυττάρων και να δημιουργήσουν καρκινικούς όγκους. Το μέλι βελανιδιάς, ως ισχυρό διατροφικό αντιοξειδωτικό, μπορεί να θωρακίσει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και να προλάβει ασθένειες.
Στο μέλι αυτό εντοπίζεται μεγάλη περιεκτικότητα γυρεόκοκκων που το καθιστά ένα θρεπτικότερα μέλια. Διαθέτει στυπτικές, απολυμαντικές και επουλωτικές ιδιότητες ιδιαίτερα χρήσιμες στο ουροποιητικό και πεπτικό σύστημα παρέχοντας αντιμικροβιακή δράση στο έντερο.

Μέλι ερείκης (ή ρείκι)
Ρεικόμελο, φθινοπωρινό και ανοιξιάτικο, διαφορετικό το ένα από το άλλο, «αλλιώτικο» και από τα άλλα μέλια. Oι Αγγλοι το θεωρούν τη Rolls-Royce του είδους.Το ρεικόμελο έγινε τελευταία πολύ της μόδας. Η χαρακτηριστική του γεύση, που διαφέρει αρκετά από το πιο γνωστό μας θυμαρίσιο ή το μέλι ανθέων, γίνεται όλο και πιο αγαπητή. Το ελληνικό ρεικόμελο έχει κερδίσει διεθνή βραβεία ποιότητας σε διαγωνισμούς όπως οι: iΤQi (international Taste and Quality Institute) στις Βρυξέλλες, Great Taste Awards στο Λονδίνο, BIOL Miel στην Ιταλία για τα βιολογικά μέλια.
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του βοτάνου έχουν καταγραφεί από την εποχή του Μεσαίωνα. Κατ’ επέκταση και το μέλι που παράγεται από αυτό θεωρείται από τα πιο πλούσια σε διατροφική αξία, καθώς έχει πολλά ιχνοστοιχεία, μεταξύ των οποίων και ο σίδηρος, ενώ είναι και το πιο πλούσιο είδος μελιού σε φαινόλες.
Ανάλογα με το είδος του ρεικιού που «τρυγούν» οι μέλισσες, το ρεικόμελο είναι φθινοπωρινό ή ανοιξιάτικο. Κάθε είδος, τόσο του φυτού όσο και του μελιού, έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Το φθινοπωρινό ρεικόμελο έχει σχεδόν χάλκινο χρώμα, έντονο άρωμα με νότες καραμέλας, γαιώδεις και «ξύλινες», και υπόπικρη γεύση. Προέρχεται από την ερείκη τη σπονδυλανθή (Εrica manipuriflora), έναν θάμνο με μοβ λουλούδια που ανθίζει το φθινόπωρο. Προμηθεύει τις μέλισσες με την τελευταία γύρη που θα βρουν πριν τον χειμώνα. Το ανοιξιάτικο ρεικόμελο, με υπόγλυκη γεύση, έχει χρώμα κεχριμπαριού και έντονο άρωμα με φρουτώδεις νότες. Τα χαρακτηριστικά οφείλονται στη γύρη της ερείκης της δενδρώδους (Εrica arborea), ενός ξυλώδους θάμνου που μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 3 μέτρα ύψος. Ανθίζει την άνοιξη και τα άνθη του είναι λευκά.

Μέλι καστανιάς
Αν και θεωρείται ανθόμελο, παράγεται τόσο από το νέκταρ των ανθών της καστανιάς, όσο και από τις μελιτώδεις εκκρίσεις της. Είναι μέλι περιορισμένης παραγωγής και συλλέγεται κυρίως στις περιοχές της Μακεδονίας (Άγιο Όρος) και της Αρκαδίας. Διαθέτει χαρακτηριστική οσμή με μεγάλη διάρκεια. Η γεύση του είναι έντονη και ελαφρώς πικρή. Δεν κρυσταλλώνει εύκολα, αφού έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και χαμηλή σε γλυκόζη. Συγκριτικά με το θυμαρίσιο μέλι, διαθέτει διπλάσια συνολική περιεκτικότητα σε επτά μεταλλικά στοιχεία: κάλιο, νάτριο, ασβέστιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο και σίδηρο καθώς και υψηλή συγκέντρωση γυρεόκοκκων. Συνιστάται σε ηλικιωμένους, μωρά και όσους αθλούνται.

Μέλι κουμαριάς
Το μέλι από κουμαριά έχει ιδιόμορφη πικρόγλυκη γεύση με αρωματικές νότες πικρής καραμέλας που αρέσει σε πολλούς, ένα έντονο ξεχωριστό γήινο άρωμα και ένα ιδιαίτερο σκουροχάλκινο χρώμα.
Περιέχει την ουσία Arbutin η οποία καθαρίζει το αίμα και ρυθμίζει το επίπεδο της χοληστερίνης σε αυτό. Περιέχει φυσικές αντιβιοτικές ουσίες σε μεγαλύτερο ποσοστό από τα υπόλοιπα μέλια με αποτέλεσμα να αποτελεί ασπίδα προστασίας για τον οργανισμό από διάφορες ασθένειες. Περιέχει τον πολυσακχαρίτη, τυρανόζη ο οποίος όπως αποδείχθηκε πειραματικά αυξάνει τη ζωή των κυττάρων. Περιέχει το ένζυμο διαστάση ή αμυλάση, το οποίο διασπά το άμυλο.
Το Μέλι Κουμαριάς προέρχεται από το νέκταρ της κουμαριάς (Arbutus Unedo). Είναι ένα προϊόν με ιδιαίτερα υψηλή θρεπτική αξία και αποτελεί (όπως και το μέλι Ερείκης) μια από τις καλύτερες επιλογές για την τόνωση του οργανισμού. Πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Βοηθά ως διουρητικό και αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος. Επίσης βοηθά στις λοιμώξεις των βρόγχων και των πνευμόνων. Οι θερμίδες που προσφέρει στον οργανισμό είναι λιγότερες από άλλα μέλια (λόγω του χαμηλότερου ποσοστού σακχάρων) και έτσι συνιστάται σε περιπτώσεις δίαιτας καθώς και για Διαβητικούς τύπου Β΄.

ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΣΠΑΝΙΑ ΜΕΛΙΑ

Μέλι πολυκόμπου
Σκουρόχρωμο, σχεδόν μαύρο μέλι, που κρυσταλλώνει γρήγορα και παράγεται από τα άνθη του φυτού πολύκομπο, ένα μικρό, άγριο φυτό που φυτρώνει παντού, κυρίως σε καλαμιές. Έχει έντονη οσμή και αρκετά γλυκιά γεύση. Είναι το πλουσιότερο σε ένζυμα ελληνικό είδος μελιού και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε μεταλλικά άλατα, σίδηρο, φολικό οξύ. Γι’ αυτό και συνιστάται σε περιπτώσεις αναιμίας.

Μέλι ευκαλύπτου
Τα φύλλα του ευκαλύπτου χρησιμοποιούνται πολύ ως θεραπεία. Ο συνδυασμός τους με το μέλι γίνεται πολύ ευεργετικός για πολλές περιπτώσεις: βοηθά στο αναπνευστικό, έχει αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, χρησιμοποιείται για την επούλωση πληγών, για έλκη, εγκαύματα, κοψίματα. Έχει ξεχωριστό άρωμα και γεύση, που το κάνουν πολύ ιδιαίτερο.

Μέλι ηλιάνθου
Ανοιχτόχρωμο μέλι, το οποίο κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες. Στην κρυσταλλική του μορφή είναι κιτρινωπό. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες, με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

Μέλι απο χαρούπια
Χαρουπόμελο: η ελληνική υπερτροφή με το 3πλάσιο ασβέστιο από το γάλα
Ένα σιρόπι από τον καρπό της χαρουπιάς (ξυλοκέρατο), αγνό προϊόν υγιεινής διατροφής, πλούσιο σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος βιταμινών Β, βιταμίνες A, D. Η θερμιδική του αξία είναι εξαιρετικά χαμηλή. Ο καρπός της χαρουπιάς έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, φυτικές ίνες (κυρίως γαλακτομανάνες), ασβέστιο και βιταμίνες Β1 και Β2. Το χαρουπόμελο είναι ευρέως αναγνωρισμένο για τις καταπραϋντικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. Διευκολύνει την διαδικασία της πέψης και βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι τα κουκούτσια των χαρουπιών έχουν όλα περίπου το ίδιο βάρος (0,2 γρ.) και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν στο ζύγισμα πολύτιμων μετάλλων και λίθων. Από αυτά τα σποράκια προέκυψε και το καράτι (η λέξη «κιράτ» σημαίνει σπόρος στα αραβικά), η γνωστή μονάδα μέτρησης βάρους των πολύτιμων λίθων και των κραμάτων του χρυσού. Κατ’ άλλους η λέξη «καράτι» προέρχεται από την άλλη ονομασία του χαρουπιού, που λέγεται και κέρατο ή ξυλοκέρατο.

Μέλι πορτοκαλιάς
Όπως όλα τα μέλια, αποτελεί πηγή ενέργειας εφοδιάζοντας τον οργανισμό με υδατάνθρακες κυρίως σε μορφή γλυκόζης, φρουκτόζης και σουκρόζης. Επίσης, περιέχει μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ασβέστιο, κάλιο και χαλκό αλλά και ένζυμα που βοηθούν στην καλή λειτουργία του οργανισμού. Μελέτες που έχουν γίνει στο μέλι αυτό έχουν δείξει ότι διαθέτει στην σύνθεσή του ισχυρά αντιοξειδωτικά που ανήκουν στην κατηγορία των πολυφαινολών τα φλαβονοειδή, όπως είναι η κερκετίνη, η εσπεριδίνη, η κατεχίνη, η καμφερόλη και η ναρινγενίνη κ.α. Τα αντιοξειδωτικά που διαθέτει σε μορφή φλαβονοειδών, παρέχουν προστασία από οξειδωτικές βλάβες στα μόρια του DNA των κυττάρων, δράση που προσδίδει στο συγκεκριμένο μέλι αντικαρκινικές και αντιγηραντικές ιδιότητες. Επίσης, επιδρά ευνοϊκά στην κυκλοφορία του αίματος και στην καλή λειτουργία της καρδιάς, καθώς σε περιπτώσεις υψηλής πίεσης συνιστάται η κατανάλωση μελιού ανθέων πορτοκαλιάς. Σε μελέτες που έχουν γίνει, έχει δειχθεί ότι ασκεί αντιβακτηριδιακή δράση, βοηθώντας το ανοσοποιητικό στην καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών. Αν είστε λάτρης των γλυκών γεύσεων, το μέλι πορτοκαλιάς θα σας ικανοποιήσει τις γευστικές προτιμήσεις αποτελώντας παράλληλα μία πολύ υγιεινή και θρεπτική τροφή. Απολαύστε το στο πρωινό σας με βούτυρο ή με ταχίνι, βάλτε το σε υγιεινά γλυκά όπως σπιτικές μπάρες αλλά και σε αφεψήματα βοτάνων ή ακόμα και στον καφέ σας.

Μέλι φασκομηλιάς
To Μέλι φασκομηλιάς έχει κίτρινο διάφανο χρώμα και γεύση λεπτή,πολύ ευχάριστη, που μοιάζει με της πορτοκαλιάς. Τονωτικό για κάθε μορφή ατονίας και αδυναμίας, ίλιγγου. Καρδιοτονωτικό. Οξύνει τη διάνοια και τονώνει τη μνήμη (οξυδέρκεια). Απολυμαντικό της φαρυγγοστοματικής περιοχής.
Το μέλι χάρις στη μοναδική σύνθεσή του δίνει δύναμη και ενέργεια στον οργανισμό, ρυθμίζει το μεταβολισμό και θωρακίζει τη σωματική και ψυχική υγεία.

Μέλι δεντρολίβανου
Αρκετά ρευστό μέλι που έχει το χαρακτηριστικό άρωμα και τη γεύση του βοτάνου.

Μέλι τριφυλλιού
Το μέλι από τριφύλλι και κυρίως του αγριοτρίφυλλου είναι από τα σπάνια μονοανθικά μέλια. Ανοιχτόχρωμο με πολύ ευχάριστη και λεπτή γεύση που μένει στο στόμα. Πιστεύεται ότι ευνοεί τον καλό ύπνο.

Μέλι βάτων
Σύμβολο της άγριας φύσης, τα βάτα παράγουν θαυμάσιους καρπούς και δίνουν ένα ιδιαίτερα λεπτό μέλι.

Μέλι τίλιου (φλαμουριάς)
Τα φύλλα του τίλιου, που συνήθως χρησιμοποιούνται σε βραδινά ροφήματα, παράγουν επίσης και ένα μέλι περιζήτητο, με χρώμα ανοιχτό κεχριμπαρένιο και άρωμα πολύ χαρακτηριστικό. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο).

Μέλι Ακακίας
Το μέλι από ακακία είναι πολύ ανοιχτόχρωμο και έχει λεπτό αλλά ιδιαίτερο άρωμα και δροσερή γεύση. Σημειώνει μεγάλες πωλήσεις ανάμεσα στα μονοανθικά μέλια

ΜΕΛΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ