ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ, ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

ΆΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Ερμηνεία Πετρή Σαλπέα
Φωνητικά Μάριος Κώστογλου
Vinyl, LP, Album ” Άγιος Φεβρουάριος ” 1972

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΠΕΤΡΗ ΣΑΛΠΕΑ

Η ΠΕΤΡΗ ΣΑΛΠΕΑ ερμηνεύει ζωντανά

(Εργασία αναπλάσεως διαθέσιμου βίντεο με προσθήκη ήχου υψηλής πιστότητας από τον πολυακουσμένο δίσκο)

ΣΤΙΧΟΙ: ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

ΑΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Στα εννιακόσια δεκαοκτώ
από την Μικράν Ασία
μου ’στειλες κάρτες με στρατό
και με την Αγιά Σοφιά.

Κι αυτό εκείνον τον καιρό.
Μα από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυο:
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ.

Πρόσφυγα σ’ έριξαν εδώ
κι ο χάρος έξι βήματα
στα χρόνια που ’ρθα να σε δω
μέσα στα παραπήγματα.

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό.
Μα από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυο:
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ.

Vinyl, LP, Album ” Άγιος Φεβρουάριος ” 1972

Ένας ακόμη ύμνος ψυχής. Από τη δεξαμενή της αειφόρου Ελληνικής μουσικής ποίησης και δημιουργίας δεύτε λάβετε νάματα. Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική.

Δήμος Μούτσης & Μάνος Ελευθερίου | Ο Άγιος Φεβρουάριος & εγώ

“Τα τραγούδια τα είχα όλα έτοιμα και τα έγραψα από το 1968 έως το 1971. Μαζί με κάτι άλλα τα προόριζα για τον Μίκη Θεοδωράκη, αλλά αίφνης μου τα ζήτησε ο Δήμος Μούτσης. Εκείνα τα χρόνια μάζευα ό,τι είχε σχέση με τη Σμύρνη. Από καρτ ποστάλ, μέχρι έγγραφα και φωτογραφικό υλικό. Γενικά υλικό από χαμένες πατρίδες και πόλεμο της Μικράς Ασίας. Παράλληλα, μέσα σε αυτή την διαδικασία, πηγαινοερχόταν μια ποιητική ιδέα. Τα τραγούδια αποτελούσαν έναν ενιαίο κορμό, εκτός από το “Σταμάτης Κομνηνός” που γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 1971 για έναν ναυτικό από την Τήνο που τραυματίστηκε στη Νέα Ορλεάνη σε αυτοκινητικό δυστύχημα και πέθανε αμέσως μετά στην Αθήνα. Ακόμη κι αυτό όμως άρεσε στον Μούτση», λέει στα «ΝΕΑ» ο Μάνος Ελευθερίου, στιχουργός του δίσκου «Αγιος Φεβρουάριος». Παρότι η προσφυγιά υπήρξε η αρχική ιδέα για τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου, ο ίδιος μας δίνει ακόμη μία άγνωστη πληροφορία για τον τρόπο που εμπνεύστηκε τα τραγούδια (εκτός από τις χαλκογραφίες και τα καρτ ποστάλ της Σμύρνης που τότε στόλιζαν ακόμη τα κουρεία και τα καφενεία της εποχής και δεν θα μπορούσαν να μείνουν απαρατήρητα από τις ευαίσθητες «κεραίες» του συριανού ποιητή). «Μια μέρα στο Β’ Νεκροταφείο, παρατήρησα μια επιγραφή σε έναν τάφο: “Η ψυχή μου πάντα είναι στην Μικρά Ασία”. Αυτό ήταν. Βέβαια, ο Αγιος Φεβρουαριος δεν είναι η Ιστορία της Σμύρνης. Αναφέρεται όμως σε κάτι οριστικά χαμένο», λέει στα «ΝΕΑ». Για έναν δίσκο που μακριά από άγονες νοσταλγίες και προγονολατρεία, στάθηκε γόνιμος για το περιβόλι του ελληνικού τραγουδιού.
Το Δεκέμβρη εκείνης της χρονιάς καλεί ο Δήμος Μούτσης τον Δημήτρη Μητροπάνο που τον είχε επιλέξει για να ηχογραφήσει τον «Άγιο Φεβρουάριο». Με τη μεσολάβηση του Γιώργου Κατσαρού, ο τραγουδιστής πήρε άδεια από το στρατό που υπηρετούσε και ηχογράφησε τα τραγούδια. Μαζί με το Δημήτρη Μητροπάνο συμμετέχει και μια νέα τραγουδίστρια, με ιδιαίτερο χρώμα στη φωνή της, η Πετρή Σαλπέα, η οποία έκανε και τις δεύτερες φωνές, ενώ τις αντρικές δεύτερες στη Σαλπέα έκανε ο Μάριος Κώστογλου, ο κιθαρίστας. Μάλιστα στους δύο τραγουδιστές ο Μούτσης κατέληξε ύστερα από δοκιμές με πολλούς άλλους και έτσι τραγούδια όπως τα «Αλλος για Χίο τράβηξε», «Η σούστα πήγαινε μπροστά» αλλά και το «Ο Χάρος βγήκε παγανιά» (που συνδέθηκε με σουρεαλιστικό τρόπο με το φονικό του Νίκου Κοεμτζή δύο χρόνια μετά) έμελλε να ταυτιστούν ανεπανάληπτα με τη φωνή του Μητροπάνου.

Τα τραγούδια είχαν πρωτο παρουσιαστεί ζωντανά τον Οκτώβριο του 1971 με τον Γιάννη Μπογδάνο και την Πετρή Σαλπέα στο κέντρο «Περικλής» της Πλάκας, το οποίο μετονομάστηκε σε «Φεβρουάριος» ειδικά γι’ αυτές τις παραστάσεις. Ο δίσκος κυκλοφορεί από την Philips τον Φεβρουάριο του 1972 σημειώνοντας αρχικά πωλήσεις, σχεδόν, 2000 αντιτύπων. Τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς κυκλοφόρησε και η «Μικρά Ασία» των Απόστολου Καλδάρα-Πυθαγόρα, με θεματολογία σχετική με του «Φεβρουάριου», δοσμένη όμως με διαφορετικό, πιο άμεσο τρόπο. Και εκείνος ο δίσκος αρχικά αντιμετωπίσθηκε αμήχανα από το κοινό.
Καθοριστικό για την ραγδαία άνοδο των πωλήσεων του «Άγιου Φεβρουάριου», ήταν ένα άρθρο του Δημήτρη Ψαθά, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «Τα Νέα» το 1973, όπου με αφορμή την υπόθεση Κοεμτζή, ο Ψαθάς ανέφερε το «Ο χάρος βγήκε παγανιά» ως «τραγούδι προτρέπει εις εγκλήματα», με αποτέλεσμα ο κόσμος να αρχίσει να ψάχνει το συγκεκριμένο τραγούδι. Στο σημείο αυτό βεβαίως οι απόψεις διίστανται, σχετικά με το ποια ήταν η παραγγελιά του αδερφού του Νίκου Κοεμτζή, από τον Κώστα Καρουσάκη που τραγουδούσε το βράδυ του φονικού στη «Νεράιδα της Αθήνας». Ο Ψαθάς έγραψε για το «Ο χάρος βγήκε παγανιά», ο Καρουσάκης όμως στην βιογραφία του αναφέρει πως το μοιραίο τραγούδι ήταν οι «Βεργούλες» του Μάρκου.

Ο Μάνος Ελευθερίου, στα πλαίσια μιας συνέντευξης, αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο έργο: ” Είχα γράψει κάτι τραγούδια και μ’ άρεσε ο τίτλος «Τα μαρτύρια του Αγίου Στεφάνου», γιατί ο Άγιος Στέφανος πέρασε άγρια μαρτύρια και είχε άγριο τέλος. Συζητώντας λοιπόν για τίτλους με τον Μούτση του είπα «Τα μαρτύρια του Αγίου Στεφάνου». Εκείνος όμως ήθελε οπωσδήποτε να βάλει κάτι μέσα στον τίτλο που να έχει το γράμμα «Φ».Ναι είχε λόγο, ήταν για ένα πρόσωπο που το όνομά του αρχίζει από «Φ». Και λέει «Ο Άγιος Φεβρουάριος». Και του λέω «αυτό είναι, μην κουνήσεις!» Έπιασε λοιπόν και έκανε ο ίδιος το ρεφραίν «Ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ». Αυτό είναι δικό του…”
Ο ’Αγιος Φεβρουαριος είναι ένας από τους πρώτους δίσκους που γράφονται σε οκτακάναλο – το οποίο μόλις είχε φτάσει στα στούντιο της Κολούμπια. Η σύγχρονη τεχνολογία ηχογράφησης προσφέρει στον Δήμο Μούτση τη δυνατότητα πειραματισμού. Ο συνθέτης βάζει τον Δημήτρη Μαργιολά να παίξει με το μπουζούκι του συνδεδεμένο στον ενισχυτή.Η ενορχήστρωση του δίσκου προκαλεί αμηχανία στους κριτικούς. Η εφημερίδα Ακρόπολις (1972) επισημαίνει «την επίδραση της σύγχρονης ποπ στον τρόπο έκφρασης του συνθέτη».
ΠΗΓΕΣ: www.discogs.com, www.klik.gr, www.ogdoo.gr, https://itravelpoetry.com,www.tanea.gr,

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ τα χρόνια περνούν τα τραγούδια ταξιδεύουν