ΛΟΪΖΟΣ ΜΑΝΟΣ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΓΑΠΗΣΩ
Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική: Μάνος Λοίζος
Ερμηνεία: Στέλιος Καζαντζίδης
Vinyl, LP, Album ” Η Στεναχώρια Μου ” 1970
Vinyl, 7″, Single, 45 RPM ” Δεν θα ξαναγαπήσω / Όταν βλέπετε να κλαίω ” 1970

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ
Official Video Clip

Ο ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ ΖΩΝΤΑΝΑ ΣΤΗΝ ΝΕΤ 1981

Δεν θα ξαναγαπήσω
Στέλιος Καζαντζίδης

 

ΣΤΙΧΟΙ: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΓΑΠΗΣΩ
Το μερτικό μου απ’ τη χαρά
μου το ‘χουν πάρει άλλοι
γιατί είχα χέρια καθαρά
και μια καρδιά μεγάλη
γιατί είχα χέρια καθαρά
και μια καρδιά μεγάλη.

Θεέ μου τη δεύτερη φορά
που θα ‘ρθω για να ζήσω
όσο η καρδιά κι αν λαχταρά
δεν θα ξαναγαπήσω.

Σαν θαλασσόδαρτο σκαρί
σαν βράχος ρημαγμένος
ήρθα σαν ξένος στη ζωή
και ξαναφεύγω ξένος
ήρθα σαν ξένος στη ζωή
και ξαναφεύγω ξένος.

Θεέ μου τη δεύτερη φορά
που θα ‘ρθω για να ζήσω
όσο η καρδιά κι αν λαχταρά
δεν θα ξαναγαπήσω.

Vinyl, 7″, Single, 45 RPM ” Δεν θα ξαναγαπήσω / Όταν βλέπετε να κλαίω ” 1970

ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΓΑΠΗΣΩ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ (του Λευτέρη Παπαδόπουλου)

«Μια περίπτωση ετεροχρονισμένης επιτυχίας είχαμε και στο τραγούδι «Δεν θα ξαναγαπήσω». Τα πράγματα όμως ας τα δούμε απ’ την αρχή: όταν ο Νικολόπουλος με το πρώτο του τραγούδι «Νυχτερίδες κι αράχνες», σε στίχους του Κώστα Βίρβου, έβγαλε ένα μεγάλο σουξέ, ήρθε και με βρήκε στα «ΝΕΑ» με προτροπή του Καζαντζίδη για να συνεργαστούμε. Ενιωσα μεγάλη ικανοποίηση γιατί θεωρούσα – και θεωρώ – τον Στέλιο Καζαντζίδη μέγιστο έλληνα τραγουδιστή. Και χαίρομαι πολύ όταν, πηγαίνοντας στο Ηράκλειο της Κρήτης, μια τεράστια λεωφόρος στη γειτονική προσφυγούπολη, την Αλικαρνασσό, φέρει το όνομα αυτού του σπουδαίου τραγουδιστή. Η Λεωφόρος Στέλιου Καζαντζίδη πήρε αυτό το όνομα γιατί το ήθελε – και αγωνίστηκε για να το επιβάλει – ένας φίλος του τραγουδιστή, ίσως ο πιο αγνός και παθιασμένος, ο Μπλομπλός. Μανώλη τον λένε τον Μπλομπλό, αλλά του βγάλανε από το παρατσούκλι γιατί όλη την ημέρα αλλά και πολλές νύχτες βρίσκεται στη θάλασσα, κυνηγώντας ψάρια με το ψαροντούφεκο. Μανιώδης ψαροντουφεκάς, όποτε βουτήξει, γιατί ξέρει τα «σημάδια», βγάζει τεράστια ψάρια, κυρίως ροφούς, και ταΐζει τους φίλους του. Εναν καιρό που ήταν άρρωστος ο Ανδρέας Παπανδρέου και ξεκουραζόταν στην Ελούντα, ο Μπλομπλός τον επισκεπτόταν κάθε μέρα και του πήγαινε για ψήσιμο μια υπέροχη συναγρίδα!
Το ίδιο έκανε και όταν αρρώστησε ο Καζαντζίδης: κάθε μέρα έπαιρνε το αεροπλάνο και έτρεχε να τον βρει, κουβαλώντας του μπερεκέτια. Ψάρια, φυσικά, καβουρομάνες, χταπόδια θηλυκά και κρεατικά υψηλής ποιότητας!

Ξεμακρυνα πάλι με τις ιστορίες μου, που η μια γεννάει και μιαν άλλη. Επανέρχομαι, λοιπόν, στον Καζαντζίδη και στον Νικολόπουλο στο γραφείο μου. Ρωτάω τον Νικολόπουλο: «Πόσες χιλιάδες δίσκους πούλησε το “Νυχτερίδες κι αράχνες” ώς τώρα;». «Εκατό χιλιάδες», απαντά ο Νικολόπουλος. «Δηλαδή, αφού παίρνουμε ένα φράγκο στον δίσκο, εσύ απ’ αυτό το τραγούδι έχεις εισπράξει ήδη 100.000 δραχμές!». «Οχι», μου λέει ο συνθέτης. «Εχω εισπράξει μόνο 33.500». «Για ποιο λόγο;». «Διότι τα συγγραφικά δικαιώματα τα χωρίζουμε σε τρία μερίδια. Ενα μερίδιο παίρνω εγώ, ένα ο Βίρβος και ένα ο Καζαντζίδης». «Από πού κι ώς πού ο Καζαντζίδης;», ρωτάω ξαφνιασμένος. «Ετσι δουλεύει ο Στέλιος». «Και σε έστειλε σε μένα ζητώντας να συνεργαστούμε με τέτοιους όρους;». «Ναι». «Ε, τότε, δεν γίνεται τίποτα». Ο Νικολόπουλος έφυγε άπρακτος και έτρεξε στον Καζαντζίδη να του πει το μαντάτο. Θύμωσε ο Στέλιος και για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μου μιλούσε!
Αλλά όταν γράψαμε το «Δεν θα ξαναγαπήσω», ζήτησε από τον Μάτσα, σχεδόν επιτακτικά, να το τραγουδήσει εκείνος. Και ο Μάτσας, βέβαια, δέχτηκε μετά χαράς. Στην ηχογράφηση είχε πάει και η Μάρω – η σύζυγος του Λοΐζου και μητέρα της Μυρσίνης. Το ίδιο βράδυ, ήρθε από το σπίτι μου σαν κεραυνοβολημένη. «Συνέβη κάτι απίστευτο σήμερα!», μου είπε. «Τραγούδησε ο Καζαντζίδης και από τη φωνή του νόμιζα ότι θα πέσουν τα ντουβάρια! Τέτοια δύναμη φωνής δεν είχα ξανακούσει στη ζωή μου! Καλά λένε ότι ο Καζαντζίδης είναι θεός!».
Ανάγκη να σημειώσω εδώ ότι το τραγούδι αυτό, ενώ από τη μεριά μου γράφτηκε μια κι έξω, από τη μεριά του Λοΐζου γράφτηκε με δόσεις: ο Μάνος, στα χρόνια της μεγάλης απενταρίας, έγραψε μουσική για ταινίες λαϊκής κατανάλωσης «φτωχοπαραγωγών». Μία απ’ αυτές τις ταινίες, με τον Φωτόπουλο και τον Σταυρίδη αν θυμάμαι καλά, είχε τίτλο «Μπετόβεν και μπουζούκι». Οπου ο Σταυρίδης ήταν δάσκαλος βιολιού και άφραγκος, ενώ ο Φωτόπουλος έπαιζε μπουζούκι και κέρδιζε πολλά χρήματα. Κεντρικό μουσικό μοτίβο σ’ αυτή την ταινία ήταν το κουπλέ από το «Δεν θα ξαναγαπήσω». Αυτό που λέει «Το μερτικό μου από τη χαρά / μου το ‘χουν πάρει άλλοι». Ο Λοΐζος, λοιπόν, ταίριαξε αυτή τη μελωδία στα λόγια μου, κόλλησε και ένα ρεφρέν και ολοκλήρωσε το τραγούδι. Φυσικά, στο ρεφρέν έβαλα κι εγώ λόγια: «Θε μου, τη δεύτερη φορά» κ.λπ.

Και για να τελειώσω με το «Δεν θα ξαναγαπήσω»: συμπεριελήφθη σ’ έναν δίσκο που έχει τίτλο «Η στενοχώρια μου» και πέρασε μάλλον απαρατήρητο. Οταν όμως ξαναβγήκε, έπειτα από δέκα χρόνια, σε μικρό δισκάκι, αυτόνομο, χάλασε κόσμο! Τραγουδιέται ακόμη και σήμερα. Και οι ακροατές, στα νυχτερινά κέντρα, το τραγουδούν εν χορώ. Αγαπήθηκε δε τόσο αυτό το τραγούδι, που χιλιάδες λαού συνόδευσαν με αυτό τον Στέλιο στην τελευταία του κατοικία!».

¨για τον Μάνο Λοΐζο¨
Οι εκδόσεις Μετρονόμος, τιμώντας τον σημαντικό δημιουργό που πέρασε απ’ τη μνήμη στην καρδιά, παρουσιάζουν την έκδοση “Μάνος Λοΐζος. Μικρές ιστορικές καταγραφές.” Τα κείμενα από φίλους και συνεργάτες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο δημοσιεύτηκαν στο πρόγραμμα της συναυλίας η οποία δόθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο τον Σεπτέμβριο του 1985 για τα τρία χρόνια απουσίας του συνθέτη. Η ιδέα γι’ αυτό ήταν της Μάρως Λοΐζου. Το σημείωμα εκείνης της έκδοσης έγραφε:
Στα 45 χρόνια της ζωής του ο Μάνος Λοΐζος, όπως και ο καθένας μας άλλωστε, δόθηκε και πάρθηκε απ’ τους ανθρώπους που τον περιτριγύριζαν, φίλους και συνεργάτες. Σε καθέναν απ’ αυτούς ο Μάνος έδωσε λίγη απ’ την ψυχή του και φεύγοντας πήρε ένα κομμάτι απ’ την δική τους. Απ’ αυτούς που είναι ακόμη ζωντανοί και τον θυμούνται ζητήθηκε – πράγμα αφάνταστα δύσκολο – να εκφράσουν με λέξεις αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του που αυτοί είδαν, σε μια προσπάθεια συγκόλλησης της σπασμένης εικόνας, τώρα που τα τρία χρόνια από τον θάνατό του βαθαίνουν όλο και περισσότερο το ρήγμα που άνοιξε στις 17 Σεπτεμβρίου 1982.
Κείμενα έγραψαν στο βιβλίο για τον Μάνο Λοίζο οι: Θανάσης Συλιβός, Αχιλλέας Θεοφίλου, Γιάννης Ρίτσος, Μίκης Θεοδωράκης, Τάσος Λειβαδίτης, Κωστούλα Μητροπούλου, Γιάννης Νεγρεπόντης, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Χριστοδούλου, Φώντας Λάδης, Ζάκης Κουνάδης, Γιώργος Θεοφιλόπουλος, Δημήτρης Γκιώνης, Γιάννης Κοντός, Αλέκα Κατσέλη, Θέατρο Καισαριανής, Αλέξης Δαμιανός, Μάκης Μάτσας, Στέλιος Γιαννακόπουλος, Κώστας Γανωσέλλης, Νότης Μαυρουδής, Θανάσης Πολυκανδριώτης, Χρήστος Νικολόπουλος, Στέλιος Καζαντζίδης, Μαρία Φαραντούρη, Χαρούλα Αλεξίου, κ.α.

Ο ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ  ΕΓΡΑΨΕ  ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΝΟ ΛΟΙΖΟ
Ανάμεσα στις πολλές μαρτυρίες, παρουσιάζουμε εκείνη του Στέλιου Καζαντζίδη, με τον οποίον ο Μάνος Λοΐζος είχε συνεργαστεί το 1970, δίνοντας τα τραγούδια «Δεν θα ξαναγαπήσω» και «Όταν βλέπετε να κλαίω».
Αυτά τα λόγια είχε πει τότε ο μεγάλος λαϊκός ερμηνευτής:
«Τον ήξερα λίγο. Τον αγάπησα πολύ. Λυπάμαι που δεν πρόλαβα να τραγουδήσω περισσότερα τραγούδια του. Πρόλαβα και είπα μόνο δύο. Το τραγούδι: «Όταν βλέπετε να κλαίω» και το «Μερτικό μου απ’ τη χαρά» (σ.σ. εννοεί το «Δεν θα ξαναγαπήσω»). Θυμάμαι την ημέρα της ηχογράφησης στο στούντιο, με εκείνο το γλυκό παιδικό του χαμόγελο που μ’ αγκάλιασε και πήγαμε να κάνουμε πρόβα τα τραγούδια του στο πιάνο. Μου τα έπαιξε από δύο φορές το καθένα. Την τρίτη άρχισα και τραγουδούσα κι εγώ μαζί του. Αν θυμάμαι καλά δεν παίχτηκαν για τέταρτη φορά και τα τραγούδια τα ήξερα πια καλά. Μ’ άφησε μόνο στην αίθουσα ηχογράφησης και ανέβηκε δίπλα στον ηχολήπτη για να παρακολουθήσει την ηχογράφηση. Τα τραγούδησα από μια φορά μόνο. Όταν τον ρώτησα αν είναι ευχαριστημένος από την ερμηνεία μου μού είπε τη φράση: «Τελειώσαμε, τι άλλο να πεις ρε Στέλιο;»
Η επόμενη συνάντηση ήταν σε μια ταβέρνα που μου ζήτησε τη χάρη να του τραγουδήσω το «Σαββατόβραδο» του Μίκη Θεοδωράκη και του Τάσου Λειβαδίτη. Κι όταν τον ρώτησα πώς θα το πω, έτρεξε κι έφερε από το αυτοκίνητό του τη δωδεκάχορδη κιθάρα του, που την κουβαλούσε πάντα μαζί του. Του το τραγούδησα κι έκανε σαν μικρό παιδί απ’ τη χαρά του. Έτσι πάντα τον θυμάμαι τον Μάνο. Γελαστό και καλοσυνάτο. Γεια σου, Μάνο».  πηγες: https://art-retro.gr, /www.discogs.com, www.stichoi.gr, https://el.wikipedia.org

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ Τα ωραία τραγούδια δεν τελειώνουν ποτέ, και πάντα… ”Όλα αρχίζουν ξανά”.