ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΤΣΙΤΣΑΝΗ
ΚΙ ΕΣΥ ΤΡΕΛΗ ΜΕ ΤΥΡΑΝΝΑΣ
Στίχοι: Μαρίζα Κωχ
Μουσική: Μαρίζα Κώχ
Πρώτη εκτέλεση: Μαρίζα Κωχ
Ερμηνεία: Μαρίζα Κωχ
Vinyl, LP, Album ” Άσε με να ταξιδέψω ” 1976
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΣΤΟ ΣΤΟΥΝΤΙΟ
ΖΩΝΤΑΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ
ΚΙ ΕΣΥ ΤΡΕΛΗ ΜΕ ΤΥΡΑΝΝΑΣ
Δες με, πίσω από λάστιχα, τροχούς,
βαλμένος σταθερά μέσα σε πρέσα.
Δες με, πίσω από γυάλινα φτερά
που φόρεσα γερά γιατί σ’ αρέσαν.
Κι εσύ, τρελή, με τυραννάς
και πίκρες με κερνάς πρωί και βράδυ.
Μοιάζεις με κόρη μάγισσας
που αλλάζει πρόσωπο μες στο σκοτάδι.
Δες με, δεκάξι ώρες στο ντορό
γεννιέμαι και πεθαίνω στο τιμόνι.
Δες με, δεκάξι ώρες δεν περνούν
μες στον πνιχτό αέρα που σκοτώνει.
Κι εσύ, τρελή, με τυραννάς
και πίκρες με κερνάς πρωί και βράδυ.
Μοιάζεις με κόρη μάγισσας
που αλλάζει πρόσωπο μες στο σκοτάδι.
ΣΤΙΧΟΙ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ
Τα πρώτα της ακούσματα ήταν η βυζαντινή μουσική και τα νησιώτικα τραγούδια στη Σαντορίνη όπου έζησε μέχρι τα εφηβικά της χρόνια. Υπηρέτησε την ελληνική παραδοσιακή μουσική με το πολύ ιδιαίτερο προσωπικό της ύφος, εισάγοντας τον ηλεκτρικό ήχο στις διασκευές της. Η μουσική της γραφή στα λαϊκά της τραγούδια φέρει επιρροές από το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη, και ως ερμηνεύτρια εντάσσει συχνά στα ρεσιτάλ της τραγούδια του.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΡΡΟΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ
Σε συνέντευξή της (μικρό απόσπασμα) στον Αντώνη Μποσκοίτη (lifo 15.1.2014) λέει για τα μουσικά ακούσματα που είχαν επίδραση στο έργο της ” ….Από τεσσάρων ετών κέρδιζα το ψωμί μου ως τραγουδίστρια. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι χειρότερο πράγμα στη ζωή του ανθρώπου δεν υπάρχει από τον πόλεμο! Εμείς ήμασταν παιδιά πολέμου, δαχτυλο δεικτούμενα, σαν τα σημερινά παιδιά των φαναριών. Υπήρχε μια αρρώστια στα μάτια τότε που λεγόταν τράχωμα. Χιλιάδες άνθρωποι τυφλώθηκαν. Μαζεύονταν σε ένα ίδρυμα, τους γινόταν θεραπεία και άλλοι γλίτωναν το φως τους, άλλοι όχι. Λόγω της πορσελάνης της Σαντορίνης το μικρόβιο διαδόθηκε κι εκεί και πολλά παιδιά τυφλώθηκαν. Μπήκαμε κι εμείς στο ίδρυμα για μια φοβερή θεραπεία, που εύχομαι να μην ξαναπεράσει άνθρωπος. Σκυβαμε κάτω, μας γυρνούσαν τα βλέφαρα και με μια γαλαζόπετρα μας εσπαγαν τις φουσκαλίτσες που φύτρωναν καθημερινά από μέσα τους. Σαν κουκουβάγιες ήμασταν όλη μέρα! Εκεί, λοιπόν, σαν ανταπόδοση στις δωρεές που μας γίνονταν, με ανέβαζαν οι νοσοκόμες σε ένα τραπέζι και τραγουδούσα Τσιτσάνη! Πού τον είχα μάθει, όμως; Απ’ έξω υπήρχε καταυλισμός Μικρασιατών –άφηναν τις σούστες τους με τα λαχανικά, κοιμόντουσαν όλοι μαζί– κι εγώ οργάνωσα παρέα, σκαψαμε λαγούμι, βγαίναμε από το ίδρυμα και περνούσαμε χρόνο μαζί τους. Από τα γραμμόφωνά τους πρωτάκουσα Τσιτσάνη! “……
Vinyl, LP, Album ” Άσε με να ταξιδέψω ” 1976
Το 1976, στο δίσκο «Άσε με να ταξιδέψω» η τραγουδίστρια έδωσε τη δική της ερμηνευτική εκδοχή στο «Κάθε βράδυ λυπημένη» του Βασίλη Τσιτσάνη και ένα σε στίχους και μουσική δική της «Κι εσύ τρελή με τυραννάς» Ένα εξαιρετικό τραγούδι που ταξιδεύει στ αχνάρια του ρεμπέτικου, ανέπαφο στο χρόνο και καταφέρνει να κρατήσει κάτι απ την αλήθεια των ρεμπέτικων τραγουδιών, για να επικοινωνήσει κατευθείαν με την καρδιά μας. Είναι ένα τραγούδι της Μαρίζας Κωχ που η ορμή της φωνής της τα κάνει ακόμη πιο πολύτιμα, όπως αυτό το τραγούδι «του δρόμου»: «Κι εσύ τρελή με τυραννάς». Σαν παραμιλητό ερωτευμένου νταλικέρη, παραπονιάρικο και γεμάτο εικόνες από ζάντες και τροχούς μα κυρίως τη μορφή της «Τρελής» να συντροφεύουν το μοναχικό του ταξίδι.
Η Μαρίζα Κώχ συνάντησε και τραγούδησε πάλι τον Βασίλη Τσιτσάνη στα τέλη του 1977 όταν κυκλοφόρησε από τη CBS ένας δίσκος που έφερε σαν τίτλο το όνομά της. Σε αυτή τη δουλειά, μαζί με 8 ποιήματα του Νίκου Καββαδία που μελοποιήθηκαν από τη Μαρίζα Κωχ, αλλά και 3 τραγούδια εξ’ ολοκλήρου δικά της, υπήρχαν οι «Νύχτες μαγικές» και η «Μάγισσα της αραπιάς» του Τσιτσάνη, τραγούδια που θεματικά, έδεσαν άψογα με τις ναυτικές ιστορίες του ποιητή της θάλασσας, του Καββαδία. Το δίσκο συμπλήρωνε το θρυλικό «Αγάπη που’γινες δίκοπο μαχαίρι» των Τσιτσάνη-Χατζιδάκι-Κακογιάννη.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
Το πιο γνωστό από τα τραγούδια που έγραψε η ίδια, δεν είναι άλλο από το «Κι εσύ τρελή με τυραννάς». Ένα κομμάτι που πατά στα χνάρια της ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής μας (με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη χρήση ήχου λατέρνας στην εισαγωγή), αντλώντας το στιχουργικό θέμα του από την εργατική τάξη και τις ταλαιπωρίες της, τις οποίες είχε με εύγλωττο τρόπο εκφράσει μουσικά κυρίως στη δεκαετία του ’60 ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Αφορμή για τούτο το τραγούδι στάθηκε ένα εντελώς τυχαίο περιστατικό, το οποίο αφηγήθηκε η ίδια η Κωχ σε παλαιότερη τηλεοπτική συνέντευξή της. Κάποια μέρα λοιπόν κι ενώ περπατούσε στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου (πριν γίνει πεζόδρομος), είδε ξαφνικά σε πολύ κοντινή απόσταση ένα φορτηγό το οποίο κουβαλούσε πολύ βαρύ φορτίο. Παρατηρώντας το πρόσωπο του οδηγού, πρόσεξε ότι ήταν ιδιαίτερα κουρασμένο και «σκαμμένο» από την ταλαιπωρία.
Όλη αυτή η εικόνα της έμεινε στο μυαλό και φέρνοντάς την στο νου της, έγραψε το «Κι εσύ τρελή με τυραννάς» το οποίο δεν είναι τίποτε άλλο παρά το παράπονο ενός σκληρά εργαζόμενου ανθρώπου. Φανταστείτε λ.χ. τον συγκεκριμένο οδηγό του φορτηγού να μονολογεί μέσα στην ατέλειωτη μοναξιά της διαδρομής που είχε να κάνει, σκεφτόμενος από τη μια την εξαιρετικά βαριά κι ανθυγιεινή δουλειά του κι από την άλλη την όχι καλή συμπεριφορά της αγαπημένης του…
Το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ «Άσε με να ταξιδέψω» που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1976 και ήταν το τελευταίο της Κωχ στην τότε MINOS. Αμέσως έγινε μεγάλη επιτυχία και σε βάθος χρόνου, αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά «σήματα κατατεθέντα» της δημιουργού, ερμηνεύτριας και παιδαγωγού στη μουσική μας!
ΠΗΓΕΣ: http://giatatragoudia.blogspot.com, www.discogs.com, www.musiccorner.gr, www.koutipandoras.gr, www.lifo.gr, https://el.wikipedia.org, www.ogdoo.gr,
ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ τα χρόνια περνούν τα τραγούδια ταξιδεύουν
