ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΛΑΥΡΑΓΚΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣ, ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ

ΛΑΛΟΥΝ Τ’ ΑΗΔΟΝΙΑ
Στίχοι: Γεώργιος “Αθάνας” Αθανασιάδης – Νόβας
Μουσική:: Διονύσιος Λαυράγκας (1860-1941)
Διασκευή, Λουκιανός Κηλαηδόνης
Ερμηνεία: Λουκιανός Κηλαηδόνης, Αφροδίτη Μάνου, Ντίνος Αποστόλου
2xLP, Album ” Αχ! Πατρίδα μου γλυκειά…” 1992

Ο ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΦΙΛΟΥΣ ,
ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΑΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ της ΕΡΤ το 1993

Πολλά από τα τραγούδια της «Γλυκιάς πατρίδας», ακούστηκαν το Πάσχα του 1993, λίγους μήνες μετά την έκδοση του δίσκου, σε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα που προβλήθηκε από την ΕΡΤ.

Μαζί με τον Λουκιανό τραγούδησαν ο Μιχάλης Γενίτσαρης, η Μαρία Δημητριάδη, ο Βαγγέλης Κορακάκης, η Αγνή, ενώ συμμετείχαν μουσικοί, όπως ο Βαγγέλης Πάππος και ο Σπύρος Γκούμας, ο Ανδρέας Τσεκούρας, ο Ντίνος Αποστόλου και άλλοι. Guest star ήταν η Άννα Βαγενά.

ΜΟΥΣΙΚΗ: ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΛΑΥΡΑΓΚΑΣ

ΣΤΙΧΟΙ: ΛΑΛΟΥΝ Τ’ ΑΗΔΟΝΙΑ
Λαλούν τ’ αηδόνια και πλαντάζω,
ανθούν τα ρόδα και μεθώ,
το φεγγαράκι κουβεντιάζω
και μου ‘ρχεται να τρελαθώ.

Μια μαγεμένη ανατριχίλα
με περιμένει κάθε αυγή,
θαρρώ πως βγάζω ανθούς και φύλλα
κι απλώνω ρίζες μες στη γη.

Μα ποιο μεθύσι και ποια τρέλα
και ποια ανοιξιάτικη χαρά
μοιάζει με αυτό που φέρνεις; -έλα
κι όλα τα νιώθω μια φορά!

ΠΟΙΟΣ ΕΚΑΝΕ Τ΄ΑΗΔΟΝΙΑ ΝΑ ΛΑΛΟΥΝ;

Με τον τίτλο αυτό διαβάζουμε στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου ένα πολύ ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό θέμα για το τραγούδι. Το τραγούδι «Λαλούν τ’ αηδόνια» έχει γνωρίσει πολλές άλλες εκτελέσεις, από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, και πολλές παλιότερες από χορωδίες και μαντολινάτες.
Πολλοί πιστεύουν ότι το τραγούδι αυτό είναι παραδοσιακό, καντάδα επτανησιακή ή βαρκαρόλα. Σύμφωνα με τη δισκογραφία, η μουσική και οι στίχοι οφείλονται στον Διονύσιο Λαυράγκα και το τραγούδι είναι από την Κεφαλονιά. Δεν είναι αυτό όμως ακριβές σύμφωνα με τον συγγραφέα και ερευνητή της γλώσσας, Νίκο Σαραντάκο στο Ιστολόγιο που διατηρεί απο το 2010 με τίτλο «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία». Γράφει λοιπόν ο Νίκος Σαραντάκος: ” Η μουσική είναι πράγματι του Λαυράγκα, οι στίχοι όμως δεν είναι δικοί του, ούτε έχει κάποια σχέση με την Κεφαλονιά ο άνθρωπος που έγραψε το ποίημα. Διότι για ποίημα πρόκειται, μελοποιημένο, όσο κι αν η αφέλεια του -με την καλή έννοια το λέω- μας κάνει να σκεφτούμε ότι είναι παραδοσιακό, ανώνυμη δημιουργία. Παρόλο που οι περισσότεροι στο Διαδίκτυο αναφέρουν ότι οι στίχοι είναι του Λαυράγκα, υπάρχει και η σωστή απάντηση ότι το ποίημα είναι παρμένο από τη συλλογή «Αγάπη στον Έπαχτο», τη δεύτερη συλλογή του Γεωργιου Αθάνα (Αθανασιάδη – Νόβα) που κυκλοφόρησε το 1922, όταν ο ποιητής είχε περάσει πια την πρώτη-πρώτη νιότη (γεννημένος το 1893, κόντευε πια τα τριάντα). “

” Η συλλογή αυτή είχε την ιδιομορφία ότι όλα της τα ποιήματα είχαν την ίδια ακριβώς δομή: τρία τετράστιχα. Επίσης, τα ποιήματα ήταν όλα τους άτιτλα, με αρίθμηση αντί για τίτλο. Έτσι, το ποίημα που παρουσιάσαμε δεν έχει τίτλο «Λαλούν τ’ αηδόνια» στη συλλογή, αλλά απλώς «6», είναι το έκτο ποίημα από τα συνολικά 111 ποιήματα της συλλογής. Και συνεχίζει ο Νίκος Σαραντάκος: Όπως σημειώνει και ο φίλος Γιώργος Ζεβελάκης, που μου έστειλε με ηλεμήνυμα το ποίημα, «δύσκολα ξεχωρίζει από τα δημοτικά των Επτανήσων». Και σκέφτομαι ότι αυτό αποτελεί μεγάλο έπαινο για έναν ποιητή. Βέβαια, ομολογώ ότι δεν είναι όλα τα ποιήματα της συλλογής εξίσου δροσερά ή ίσως όταν το διαβάζεις το ένα μετά το άλλο σε κουράζει η ομοιομορφία και η ομοιότητα των θεμάτων, που είναι όλα δοξαστικά του ερωτευμένου ποιητή προς τη φύση και προς την αγαπημένη του.”

Και κλείνει το κείμενο του με κάτι γλωσσικό: ” Συνήθως, το ρήμα «πλαντάζω» το χρησιμοποιούμε αρνητικά, για «μεγάλη, έντονη στεναχώρια, δυσφορία, που οφείλεται σε αγανάκτηση, οργή, ταραχή» όπως λέει το ΛΚΝ. Ο Μπαμπινιώτης δίνει και μια άλλη σημασία, «ασφυκτιώ, δεν μπορώ να πάρω αέρα, πνίγομαι», π.χ. «πλάνταξε στο κλάμα». Νομίζω ότι εδώ ο πρώτος στίχος είναι ένα σπάνιο παράδειγμα «αρνητικοθετικής» χρήσης -λαλούν τ’ αηδόνια και δεν μπορώ ν’ αντέξω τη χαρά που με πλημμυρίζει, ασφυκτιώ και νιώθω πως θα πνιγώ από την αβάσταχτη αγαλλίαση. Ή κάνω λάθος; “

2xLP, Album ” Αχ! Πατρίδα μου γλυκειά…” 1992

Το εξώφυλλο είναι του Κώστα Π. Γραμματόπουλου, ενώ η επιγραφή «αχ, Πατρίδα μου γλυκειά» είναι του Μποστ.

Λουκιανός Κηλαηδόνης – «αχ! Πατρίδα μου γλυκειά…»
Στις 15 Ιουλίου του 1943 γεννήθηκε στην Κυψέλη της Αθήνας ο Λουκιανός Κηλαηδόνης.
Η είσοδός του στη δισκογραφία έγινε το 1968, με δυο τραγούδια σε στίχους Δημήτρη Ιατρόπουλου, που τραγούδησε ο Γιώργος Νταλάρας. 24 χρόνια μετά, το 1992, ο Λουκιανός κατέθεσε μια δουλειά, που, αν και δεν αποτελείται από δικά του τραγούδια, θεωρώ πως πρόκειται για έναν από τους πιο χαρακτηριστικους σταθμούς της καριέρας του και γενικότερα για ένα σημαντικότατο δίσκο της ελληνικής μουσικής. Αναφέρομαι στο διπλό δίσκο «αχ! Πατρίδα μου γλυκειά», με τον υπότιτλο «Το soundtrack μιας γιορτής που δεν θα ξαναγίνει πια», που χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. «Παιδικά», «Καντάδες», «Ελαφρά 40-50» και «Ρεμπέτικα». Η ηχογράφηση έγινε από τον Γαβριήλ Παντζή. 

Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Λουκιανός τον Αύγουστο του 2008 στον Θανάσης Γιώγλου στο ogdoo.gr , τα είπε όλα, σχετικά με τη δημιουργία του συγκεκριμένου δίσκου:(αποσπάσματα} « Εν πάση περιπτώσει έκανα το «Αχ, πατρίδα μου γλυκιά» το 1992, το οποίο κι αυτό έγινε χρυσό. Κι αυτό νομίζω πως «πήγε» κυρίως από τα «Παιδικά». Δεν πήγε για τα «ελαφρά», τα «ρεμπέτικα» ή τα «επτανησιακά». Για τα «Παιδικά» που βρίσκονται στην πρώτη όψη του που έχει τα «Χριστιανόπουλα» και όλα αυτά… Εμείς, οικογενειακά είμαστε φίλοι με τον Στεφανόπουλο, τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Όταν γνώρισα την Άννα, τα πρώτα χρόνια του ’70, μέναμε σε μια πολυκατοικία στο Ψυχικό, είχαμε ένα διαμερισματάκι κάτω στον κήπο και στον 1ο ή 2ο όροφο έμενε ο Στεφανόπουλος και μένει ακόμα εκεί. Έτσι λοιπόν γνωριζόμαστε σαν γείτονες, είχαμε ένα «γεια χαρά», ξέραμε πως είναι ένας πολιτικός που λέγεται Στεφανόπουλος κλπ. Μετά που έγινε Πρόεδρος «ξαναζεσταθήκαμε», τον φωνάξαμε στο θέατρο και ήρθε… Είχε πεθάνει η γυναίκα του και μου ‘λεγε, έτσι πολύ ζεστά, «Λουκιανέ δεν θα ξεχάσω ποτέ αγόρι μου, που έπαιζες καμιά φορά πιάνο και έβγαινε η γυναίκα μου στη βεράντα και της άρεσε πολύ το “Τζιν, τζιν, τζιν”…» Μια φορά με ρώτησε «Κυριακές απόγευμα ξέρεις τι κάνω;» Λέω «Ξέρω κι εγώ τι κάνετε Κυριακές απόγευμα; δεν μπορώ να ξέρω…». «Έρχεται ο φίλος μου ο Νιάνιας…» – ο Νιάνιας ήταν ένας καθηγητής, έκανε μαθήματα Δικαίου, δεν θυμάμαι ακριβώς – «παίζουμε ένα παιχνίδι με χαρτιά…» “μπιζίκι” ή κάτι τέτοιο, δεν θυμάμαι πως το έλεγε, «και βάζουμε το “Αχ, πατρίδα μου γλυκιά” με τα παιδικά. Μ’ αυτό περνάμε τις Κυριακές τα απογεύματα και μετά βάζουμε και λίγο Μότσαρτ και ακούμε».

” Αυτός ο δίσκος βοήθησε λιγάκι και τους καθηγητές που τον πήραν στα σχολεία και ξαναθυμηθηκαν μερικά τραγούδια. Κάποια τα διεσωσα κιόλας γιατί δεν είχανε ηχογραφηθεί ποτέ. Κι εγώ τα ήξερα έτσι, προφορικά. Και βέβαια για να κάνω αυτά τα 40-50 που είναι όλη η δουλειά, στο cd έχει και λίγα περισσότερα, για να βάλω αυτά τα 20 παιδικά είχα 50 εξαιρετικά παιδικά. Για τα «ελαφρά» είχα 100. Για τα ρεμπέτικα ακόμα περισσότερα…”
Πολλά από τα τραγούδια της «Γλυκιάς πατρίδας», ακούστηκαν το Πάσχα του 1993, λίγους μήνες μετά την έκδοση του δίσκου, σε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα που προβλήθηκε από την ΕΡΤ. Μαζί με τον Λουκιανό τραγούδησαν ο Μιχάλης Γενίτσαρης, η Μαρία Δημητριάδη, ο Βαγγέλης Κορακάκης, η Αγνή, ενώ συμμετείχαν μουσικοί, όπως ο Βαγγέλης Πάππος και ο Σπύρος Γκούμας, ο Ανδρέας Τσεκούρας, ο Ντίνος Αποστόλου και άλλοι. Guest star ήταν η Άννα Βαγενά.
ΠΗΓΕΣ: www.ogdoo.gr, www.discogs.com, https://sarantakos.wordpress.com,

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ τα χρόνια περνούν τα τραγούδια ταξιδεύουν