Μάνος Χατζιδάκις, Νίκος Γκάτσος, Λάκης Παππάς

‘

ΜΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ερμηνεία: Λάκης Παππάς
LP, Comp ” Πρώτη Εκτέλεση ” 1964

 

FAMILY SONG (ΜΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ) Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ” America America ” 1963

Τραγούδι που γράφτηκε για την ταινία του Ηλία Καζάν America America (1963), αλλά στην ταινία ακούγεται η ορχηστρική του μορφή με τίτλο ” Family Song “

ΣΤΙΧΟΙ: ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ

ΜΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ
Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ’ ερημοκλήσι αλαργινό
κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
κοιτάζω λίγο και προσκυνώ.

Πότε θα `ρθει, πότε θα `ρθει
το καλοκαίρι
πότε τ’ αστέρι θ’ αναστηθεί
να σου φορέσω στα μαλλιά
χρυσό στεφάνι
σαν πυροφάνι σ’ ακρογιαλιά.

Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ’ ερημοκλήσι αλαργινό
κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
δακρύζω λίγο και προσκυνώ.

LP, Comp ” Πρώτη Εκτέλεση ” 1964

Η εκτέλεση του τραγουδιού “Μια Παναγιά” από το Λάκη Παππά ηχογραφήθηκε τον Ιανουάριο του 1964 και περιέχεται στην συλλογή Μάνος Χατζιδάκις ‎– Πρώτη Εκτέλεση – 1964

Η ταινία ”Αμέρικα, Αμέρικα” (”America, America”)

Η ταινία ”Αμέρικα, Αμέρικα” (”America, America”) είναι δράμα παραγωγής 1963, σε σκηνοθεσία και σενάριο Ελία Καζάν, βασισμένο στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του σκηνοθέτη με τίτλο ”Το χαμόγελο της Ανατολής”. Ένα διαμάντι του παγκόσμιου κινηματογράφου που περιγράφει την αγωνία και το όνειρο ενός Έλληνα που ζει στην Τουρκία, να φτάσει μέχρι τη γη της επαγγελίας, που για εκείνον ήταν η Αμερική. Ο Σταύρος ύστερα από παρότρυνση της οικογένειας του και μετά από πολλούς κόπους και βάσανα βρίσκεται στην πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη, έχοντας κερδίσει το στοίχημα για μια καλύτερη ζωή. Εκείνος όμως αρνείται την τελευταία στιγμή να το εξαργυρώσει και βάζει μπρος για να εκπληρώσει το όνειρο του που είχε δύο λέξεις και χιλιάδες όμορφες εικόνες στο μυαλό και την ψυχή του. Η φράση America America που με τόσο πόνο αλλά και πόθο έβγαινε από τα χείλη εκατομμυρίων ανθρώπων, έγινε ταινία από τον Ελία Καζάν.
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ο σκηνοθέτης φοβόταν ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι θα έφερναν αντιρρήσεις σε κάποια από τα περιστατικά που περιέγραφε η ταινία και γι’ αυτό μετατόπισε την παραγωγή της ταινίας στην Ελλάδα.
Η ταινία προτάθηκε για τέσσερα βραβεία Όσκαρ, κέρδισε τελικα εκείνο της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης.
Το 2001 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.

Μάνος Χατζιδάκις – Ελίας Καζάν (1963)

Ο Μάνος Χατζιδάκις για τον Ελία Καζάν: Η μουσική μου για το Αμέρικα – Αμέρικα
” Στην Αθήνα όταν τελειώνει το καλοκαίρι είναι γιορτή. Και η νύχτα είναι πιο όμορφη κι από την πιο όμορφη γυναίκα. Μια τέτοια νύχτα, πάνω σε μια ταράτσα με πολύ κόσμο που μίλαγε και τραγουδούσε, ο Καζάν μου φώναξε από μακριά:
«Θέλεις να γράψεις τη μουσική για το America America;»
Κείνη την ώρα ακριβώς, η Ακρόπολη, χρωματισμένη σαν γλυκό συνοικιακού ζαχαροπλαστείου από το Ήχος και Φως, με Δωρικές τρομπέτες και Ιωνικές συγχορδίες, τρόμαξε κι αυτόν κι εμένα, ενώ μια βροντερή φωνή μας υπενθύμιζε πως πριν τρεις χιλιάδες χρόνια οι Αθάνατοι Έλληνες φτιάξανε τον Αθάνατο Παρθενώνα… και η Ακρόπολη άλλαζε χρώματα από την ντροπή της. Τη στιγμή που είπα στον Καζάν ότι δέχομαι, η Ακρόπολη είχε γίνει «πράσινη» από το κακό της και οι κιθάρες άρχισαν να παίζουν γλυκανάλατα τα Παιδιά του Πειραιά. Ακούγοντάς το ο Καζάν, μου φώναξε αγανακτισμένα πως δεν θέλει στη μουσική που θα του φτιάξω μπουζούκια ή οτιδήποτε που να θυμίζει την άλλη «αθάνατη» δημιουργία, το Ποτέ την Κυριακή.
«Συμφωνώ», του απάντησα.
Κι έτσι άρχισε το πρόβλημα. Τι όργανα θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω στη μουσική του America America. Αυτά έγιναν το 1962.
Μια άλλη νύχτα, στη Νέα Υόρκη του Σεπτέμβρη το 1963, βρήκα επιτέλους πως θα ταίριαζε πολύ στις αντιδράσεις του Σταύρου – του ήρωα της ταινίας – ένα σαντούρι, που να κυριαρχεί πάνω σ’ όλα τ’ άλλα όργανα. Τι είναι το σαντούρι; Μια μπαγκέτα που χτυπά δυνατά πάνω σε μια γυμνή χορδή. Κάτι σαν τσέμπαλο. Τουλάχιστον έτσι το θέλησα εγώ.Έντεκα νύχτες, καθόλου όμορφες, στην Αθήνα του Νοέμβρη του ίδιου χρόνου, έγραψα μες σ’ ένα στούντιο τέσσερις ενότητες μουσικής για το America America σύμφωνα με τ’ αρχικά μου σχέδια. Για το χωριό, για την πόλη, για την αστική οικογένεια των Σινίκογλου και για το βαπόρι που ταξιδεύει για την Αμερική.
Μια άλλη νύχτα στις 26 Οκτωβρίου του 1963, επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη, χάνω τα αρχικά μου σχέδια με την τσάντα μου σ’ ένα ταξί. Μα ευτυχώς η μουσική μου είχε τελειώσει.Και μια βροχερή νύχτα στο Figaro του Greenwich Village έγραψα αυτά τα λίγα λόγια, μαζί με την αγάπη μου για τον Καζάν και την ταινία του, που μου έδωσαν την ευκαιρία να γράψω αυτή τη μουσική. “
Μάνος Χατζιδάκις – 1963
Από το περιοδικό “Οδός Πανός” Μάρτιος 2004

LP, Album America America (Original SoundTrack) 1963
AMERICA AMERICA – 1963 U.S.A.1527 WARNER BROS

Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από την LYRA 0372 (1964 )

Δεν υπάρχουν πολλές ταινίες που η μουσική είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, σίγουρα στο America America o Μάνος Χατζιδάκις μπορεί να μην ήταν μπροστά στις κάμερες ορατός, έκανε όμως την ταινία να λάμπει δια της μουσικής του.
Η επανέκδοση για πρώτη φορά σε cd του soundtrack της ταινίας από το ανεκτίμητο κινηματογραφικό αρχείο της Warner Bros, αποτελεί μια ξεχωριστή στιγμή για την ελληνική δισκογραφία. Η επανέκδοση περιέχει 20σέλιδο βιβλιαράκι που περιλαμβάνει τα αρχικά liner notes του Μάνου Χατζιδάκι, ανέκδοτα έως σήμερα liner notes του Ελία Καζάν, τους στίχους του Νίκου Γκάτσου που δημοσιεύονται για πρώτη φορά, αδημοσίευτες φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ τα χρόνια περνούν τα τραγούδια ταξιδεύουν