ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ, ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ
ΣΤΟ ΟΘΩΝΑ ΤΑ ΧΡΌΝΙΑ
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Παπαμιχαήλ
στην ταινία ” Διπλοπενιές ” 1966
Ερμηνεία: Σταμάτης Κόκοτας
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ
ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ του τραγουδιού
1. Vinyl, LP, Album ” Dancing The Sirtaki / Διπλοπενιές ” 1966
Original soundtrack of the film “Dancing The Sirtaki”.
2. 1. Vinyl, 7″, 45 RPM, Single ” Ένα Μεσημέρι ” 1966
3. Vinyl, LP, Album ” Ένα Μεσημέρι.” 1966
4. Vinyl, LP, Reissue ” Διπλοπενιές ” 1989
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ
ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ στη συναυλία στο ΗΡΩΔΕΙΟ 2013
Ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΤ 1985
Ο Σταμάτης Κόκοτας μιλάει για το πως ξεκίνησε η συνεργασία του με το Σταύρο Ξαρχάκο και ερμηνεύει το τραγούδι “Στου Οθωνα τα χρόνιᨔ στην εκπομπή της ΕΡΤ το 1985
ΣΤΙΧΟΙ: ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ
ΣΤΟ ΟΘΩΝΑ ΤΑ ΧΡΌΝΙΑ
Ένα μεσημέρι
στης Ακρόπολης τα μέρη
άπονοι ληστές
κάναν τις πέτρες τις ζεστές
λημέρι
Στο Μοναστηράκι
Βαυαροί χωροφυλάκοι
μες στην αντηλιά, χορεύουν μπρος στον βασιλιά
συρτάκι
Στην Κρήτη και στη Μάνη
θα στείλουμε φιρμάνι
σε πολιτείες και χωριά
θα στείλουμε φιρμάνι
να `ρθούν οι πολιτσμανοι
να κυνηγήσουν τα θεριά.
Κάτω στο λιμάνι
τραγουδούν οι πολιτσμάνοι
ήρθαν τα παιδιά
μα έχουν ακόμα την καρδιά
στην Μάνη
Ήρθανε την Τρίτη
τα παιδιά του Ψηλορείτη
πίνουν τσικουδιά, μα έχουν ακόμα την καρδιά
στην Κρήτη
Στην Κρήτη και στη Μάνη
εστείλαμε φιρμάνι
σε πολιτείες και χωριά
εστείλαμε φιρμάνι
κι ήρθαν οι πολιτσμάνοι
και διώξαν όλα τα θεριά.
1. Vinyl, LP, Album “Dancing The Sirtaki / Διπλοπενιές” 1966
Original soundtrack of the film “Dancing The Sirtaki”.
Το 1966 προβλήθηκε στους κινηματογράφους η ταινία της «Δαμασκηνός – Μιχαηλίδης» «Διπλοπενιές» σε σενάριο Αλέκου Σακελλάριου και σκηνοθεσία Γιώργου Σκαλενάκη, με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους και τη συμμετοχή ηθοποιών όπως ο Βασίλης Αυλωνίτης, ο Διονύσης Παπαμιχαήλ, η Ρίκα Διαλυνά και αρκετοί άλλοι. Χαρακτηριστικός ήταν και ο ρόλος του Σταμάτη Κόκοτα που υποδύθηκε έναν από τους μπουζουξήδες του λαϊκού συγκροτήματος της ταινίας.
Η μουσική και τα τραγούδια έφεραν τις «βαριές» υπογραφές του Σταύρου Ξαρχάκου και του Νίκου Γκάτσου και τις ερμηνείες του Δημήτρη Παπαμιχαήλ και της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Εκείνη τη χρονιά κυκλοφόρησε από τη Lyra International και το soundtrack της ταινίας με τίτλο «Dancing the Sirtaki», με δεκατρία οργανικά και τρία τραγούδια με τη φωνή του Παπαμιχαήλ (Μάτια βουρκωμένα, Αποχαιρετισμός και Μοναστηράκι Συρτάκι και για το εξωτερικο ”Monastiraki Sirtaki” ). To soundtrack βέβαια, ποτέ δεν κυκλοφόρησε ολοκληρωμένο, αφού στην ταινία υπήρχαν κι άλλα κομμάτια που δεν μπήκαν στο δίσκο.
Η ταινία προβλήθηκε τόσο στην Αγγλία με τίτλο «Dancing the Sirtaki», όσο και στην Γαλλία με τίτλο «En Dansant Le Sirtaki». Με αυτό τον τίτλο κυκλοφόρησε στην Γαλλία το soundtrack της ταινίας, αλλά με 14 τραγούδια, αφού είχαν αφαιρεθεί η μια από τις δύο εκτελέσεις των τραγουδιών «Αποχαιρετισμός» και «Μοναστηράκι Συρτάκι».
2. Vinyl, 7″, 45 RPM, Single ” Ένα Μεσημέρι ” 1966
ΣΤΟΥ ΟΘΩΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ
Σ’ ένα καμπαρέ του Παρισιού που τραγουδούσε, τον βρήκε ο Σταύρος Ξαρχάκος και του πρότεινε να γυρίσει στην Ελλάδα για να γράψουν νέα τραγούδια. Έτσι το 1966 τραγουδά σε 45άρι αλλά και στο Lp, Album “Ένα Μεσημέρι” στην Columbia, “Στου Οθωνα τα χρόνια” και “Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ” σε στίχους Νίκου Γκάτσου, στη δισκογραφική μεταφορά των τραγουδιών από την ταινία του Γιώργου Σκαλενάκη “Διπλοπενιές”, όπου τα τραγούδια ακούγονταν από το Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Τα τραγούδια όμως αυτά αγαπήθηκαν από τον Κόκοτα οταν ηχογραφήθηκαν απο την Columbia με άλλους τίτλους από εκείνους της ταινίας. Το “Μοναστηράκι συρτάκι” στην ταινία έγινε “Στου Οθωνα τα χρόνια” στην μια πλευρά του δίσκου και ο “Αποχαιρετισμός” έγινε “Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ” στην άλλη πλευρά του δίσκου που είναι και ο πρώτος που ηχογραφεί ο Σταμάτης Κόκοτας στην Ελλάδα. Το 45αρι αυτό της γίνεται ανάρπαστο και ακούγεται από όλα τα ραδιόφωνα στις γειτονιές κάνοντας πασίγνωστο τον Κόκοτα . Τότε έλαμψε το άστρο του. Φρέσκια, μελωδική φωνή, ευγένεια, στιβαρό ύφος, μπολιασμένο με κάτι από τη διεθνή ποπ της εποχής. Τέλος της δεκαετίας του ’60 και για τα επόμενα χρόνια, ηχογραφεί τη μία επιτυχία μετά την άλλη με τους Ξαρχάκο, Μούτση, Καλδάρα, Σπανό, Χατζηνάσιο, αλλά και τον Τσιτσάνη και τον Θεοδωράκη. Και από στιχουργούς ένας κι ένας: Γκάτσος, Παπαδόπουλος, Παπαγιαννοπούλου, Παπαστεφάνου…
3. Vinyl, LP, Album ” Ένα Μεσημέρι.” 1966
Το 1966 κυκλοφόρησε από την Columbia ενα Vinyl, LP, Album με τον τίτλο «Ένα μεσημέρι» με τα τραγούδια της ταινίας ηχογραφημένα ξανά και ερμηνευμένα αυτή τη φορά από τα δυνατά «χαρτιά» της Columbia εκείνης της εποχής, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Βίκυ Μοσχολιού και το νέο τραγουδιστή Σταμάτη Κόκοτα. Την ερμηνεία των τραγουδιών μοιράζονται ισοδύναμα, οι δύο μεγάλοι τραγουδιστές της εποχής, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με τα τραγούδια “Μάτια βουρκωμένα” και “Άσπρη μέρα και για μας” και η Βίκυ Μοσχολιού με τα τραγούδια “Ο Λευτέρης” και “Η νύχτα” μαζί με τον νεότερο Σταμάτη Κόκοτα με τα τραγούδια “Στου Όθωνα τα χρόνια” και “Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ”.
Ο δίσκος «Ένα μεσημέρι» είναι ένας από τους σημαντικότερους κύκλους τραγουδιών του συνθέτη, πλάι στο “Νυν και αεί” (1974) και το “Ρεμπέτικο” (1983). Τα τραγούδια του δίσκου γράφτηκαν βασικά πάνω σε μελωδίες από τους οργανικούς δίσκους του συνθέτη, όπως ήταν άλλωστε η προσφιλής μέθοδος του μεγάλου στιχουργού Νίκου Γκάτσου που βάζει κι εδώ το ισχυρό του στίγμα. Με ελαφρά παραλλαγμένους στίχους τα περισσότερα είχαν ακουστεί την ίδια χρονιά και στην ταινία “Διπλοπενιές” του Γιώργου Σκαλενάκη με ερμηνευτή τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Τα έξι τραγούδια του δίσκου είναι από τα καλύτερα που έγραψε ποτέ ο Σταύρος Ξαρχάκος. Τραγούδια που πατάνε γερά πάνω στους γνωστούς λαϊκούς δρόμους του χασάπικου, του ζεϊμπέκικου ή του χασαποσέρβικου. Η μελωδική φλέβα του συνθέτη αναδεικνύεται κυρίως στο “Άσπρη μέρα” και στη “Νύχτα”. Εντυπωσιακό τραγούδι είναι το περίφημο “συρτάκι” “Στου Όθωνα τα χρόνια” τόσο μουσικά με τα περίτεχνα γυρίσματά του, όσο και στιχουργικά, γιατί εδώ ο Γκάτσος επιστρατεύει τις υπερρεαλιστικές του καταβολές και δημιουργεί ένα απίθανο μωσαϊκό ιστορικών αναχρονισμών που όχι μόνο δεν μπέρδεψαν το κοινό, αλλά τραγουδήθηκαν ευρύτατα και καθιέρωσαν έναν νέο τραγουδιστή, τον Σταμάτη Κόκοτα.
Στα μπουζούκια οι κορυφαίοι δεξιοτέχνες Κώστας Παπαδόπουλος και Λάκης Καρνέζης.
Ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ μιλάει για το ξεκίνημα του
«Ο πατέρας ήταν γιατρός και η μητέρα τραπεζικός. Εμένα με κέρδισε το τραγούδι». Μια κιθάρα που του χάρισε η μητέρα του στα 14 τον ξεμυάλισε, μετά πήρε μέρος στο Τρίο Μπραζίλ. Πήγε στο Παρίσι να σπουδάσει ιατρική, όπως ήθελε η οικογένεια, όμως εκεί άρχισε το τραγούδι σε καμπαρέ.
«Εκανα και πολλή τηλεόραση. Δίπλα σε μεγάλους σαν τον Αζναβούρ, τον Ζιλμπέρ Μπεκό κ.ά. Αλλά και στην Ιταλία με τον Τζιάνι Μοράντι. Ελειψα οκτώ χρόνια. Η δουλειά πήγαινε πολύ καλά, ήμουν πανευτυχής, ήθελα να μείνω. Αλλά ο Σταύρος Ξαρχάκος, στον οποίο οφείλω πολλά, με είδε εκεί και μου πρότεινε να γυρίσω στην Ελλάδα. Στη Γαλλία βρήκα και τον Μίκη. Επειτα στην Ελλάδα ήταν να τραγουδήσω ένα έργο του, τελικά το είπε μια άλλη κυρία. Το μπαμ έγινε πράγματι το 1966 με τον Σταύρο και το “Ενα μεσημέρι”. Επειτα το “Ονειρο απατηλό” του Καλδάρα και πόσα ακόμη».
Ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ για τον Σταύρο Ξαρχάκο τον Τάκη Λαμπρόπουλο και τον Νίκο Γκάτσο.
«Φίλοι μου ήταν όλοι. Ο Ξαρχάκος όμως ήταν αυτός που με επέλεξε, με συνέστησε στον κύριο Λαμπρόπουλο (της δισκογραφικής εταιρείας Columbia) κι από κει και πέρα ανοίξανε οι μεγάλοι δρόμοι για μένα. Έφτασα κάπου και μετά όλοι οι μεγάλοι συνθέτες της Ελλάδας ήθελαν να γραμμοφωνήσουν μαζί μου. Διάλεγα τα τραγούδια. Ποια νομίζω ότι έπρεπε να πω και ποια όχι. Έκανα συμβόλαιο με τον κύριο Λαμπρόπουλο, ο οποίος μου φέρθηκε όπως πρέπει και κάτι παραπάνω, ποτέ δεν με στεναχώρησε, ποτέ δεν είπαμε μία στραβή κουβέντα αναμεταξύ μας… Είχα μία καριέρα ομαλή, από τις λίγες. Στα 40 χρόνια συνεργασίας μας μου έδωσε πολλές δικαιοδοσίες. Τίποτα δεν μεταχειρίστηκα, το μόνο που ζήτησα ήταν ένα δωματιάκι να κάνουμε τις πρόβες μας με τον κάθε συνθέτη που ήθελε να μου περάσει ένα τραγούδι, να μου το μάθει».
«Στο τραγούδι, το κάθε στιλ έχει και ένα χρονικό διάστημα. Το “βαρύ” στιλ είχε και αυτό την περίοδό του. Εμένα, όταν ο Σταύρος Ξαρχάκος με πρωτοσυναντησε, κατενθουσιαστηκε και μου λέει «θα κάνουμε δίσκο». Του λέω “ευχαρίστως”. Από τότε μέχρι τώρα, εδώ είμαι, στρατιώτης. Και κάναμε το “Ένα μεσημέρι στης Ακρόπολης τα μέρη…”. Ο Νίκος Γκάτσος, που έγραψε τους στίχους, μου είχε πει “Σταματάκο, είμαι τόσο ευχαριστημένος με αυτά που ακούω που δεν μπορώ να σου πω κουβέντα”. Ευγενέστατος άνθρωπος και μεγάλος ποιητής».
Ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΚΟΤΑΣ για τον Αριστοτέλη Ωνάση, τη Μαρία Κάλλας και τη Τζάκι Κένεντι.
«Ο κύριος Ωνάσης ήταν ένας καταπληκτικός άντρας, πολύ σωστός, μεγάλος επιχειρηματίας, ένα τρομερό μυαλό, μπορεί να πει κανείς. Η Μαρία Κάλλας ήταν αυτή που ήταν, αυτή που ξέρουμε όλοι, η Θεά Μαρία. Πάρα πολύ καλή κυρία. Να είχε διαφορετική αντιμετώπιση προς εμάς; Αστειεύεστε; Στο κρεβάτι της να καθότανε, τον Κόκοτα άκουγε. Και μου τα τραγουδούσε την άλλη μέρα με εκείνο τον τόνο της φωνής που ήταν δέκα οκτάβες πιο ψηλά από μένα (μιμείται τη φωνή της Κάλλας). Μου έλεγε: “Πολύ ωραίο αυτό. Κι αυτό μ’ αρέσει. Και εκείνο μ’ αρέσει”. Στην Αγγλία, στο Σόθμπις επουλήθησαν 6 λονγκ-πλέι δικά μου, μέσα στα πράγματα της Μαρίας. Με την υπογραφή μου, βέβαια. Και την Τζάκι είχα γνωρίσει. Κάθε βράδυ μαζί ήμασταν. Ήταν μία καλή κοπέλα η οποία είχε, πώς να το πω, όχι αγάπη, κάπως αλλιώς πρέπει να λέγεται, δεν ξέρω… ένα συναίσθημα μεγάλης υπακοής προς τον κύριο Ωνάση, αυτό είχα δει εγώ. Ένα μεγάλο αίσθημα. Κι εκείνος δεν έχανε ώρα και λεπτό: αφότου έφυγε η Μαρία και πήγε στο Παρίσι, μπόρεσε και είδε όπως πρέπει την αγάπη από όλες της τις όψεις».
«Ήταν ένας άντρας που ποτέ δεν είχε υπολογίσει τα λεφτά, ποιος ήταν, τι έκανε και τι δεν έκανε. Γινόταν πάντα ό,τι ήθελε η παρέα. Είναι γνωστό ότι την ώρα που τραγουδούσα κι εκείνος καθόταν στο πρώτο τραπέζι απέναντι μου ή ενόσω βρισκόμασταν στον Σκορπιό, σε κάτι λουκούλλεια γεύματα με 50 τραπέζια από κάτω, είχαν υπογραφεί συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων».
«Ήμουν ο διασκεδαστής του. Έτυχε να κάνουμε πολλές παρέες με πολύ δύσκολους ανθρώπους, από βασιλιάδες και βάλε. Μέχρι την ημέρα που έφυγε από αυτόν τον κόσμο, ήμασταν οι καλύτεροι φίλοι. Ήταν καλός άνθρωπος, ένας λεβέντης και μισός. Όταν έβλεπε ότι κάποιος με ενοχλούσε, πήγαινε κοντά του και τον έδιωχνε»,
«Δεν έμεινα έξω από πουθενά. Τώρα έχουν μείνει οι εμπειρίες και τίποτα άλλο. Και πολλές ιστορίες. Όλα αυτά τα πράγματα σιγά-σιγά σου έρχονται στο μυαλό και τα θυμάσαι. Ήθελε η Τζάκι να μου γράψει ένα βιβλίο, είχε έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς ήχους στο Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη. Κι ο Ωνάσης μου έλεγε “κάν’ το βρε, Σταματάκη, αφού σου λέει”. Με τίποτα εγώ. Δεν ήθελα. Ούτε τώρα το θέλω. Τώρα, μπορώ να πω, το πουλί δεν πέταξε αλλά το πλοίο πέρασε».
ΠΗΓΕΣ: www.discogs.com, https://stixoi.info, www.ogdoo.gr, www.noizy.gr, www.kathimerini.gr, www.athensvoice.gr, https://diskovolos58.blogspot.com
ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ Τα τραγούδια ανήκουν σε όποιον τα έχει ανάγκη