ΣΥ ΜΟΥ ΧΑΡΑΞΕΣ ΠΟΡΕΙΑ 1958 Γιώτα Λύδια

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

ΣΥ ΜΟΥ ΧΑΡΑΞΕΣ ΠΟΡΕΙΑ
Στίχοι: Απόστολος Καλδάρας
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία Γιώτα Λύδια
10″, 78 RPM ” Συ μου χάραξες πορεία / Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά ” 1958
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ ζωντανά

 στην ΕΡΤ στην εκπομπή “ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΜΑΣ ΦΙΛΟΙ” του Γιώργου Παπαστεφάνου

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΤΟΛΗΣ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΤΙΧΟΙ, ΜΟΥΣΙΚΗ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

ΣΥ ΜΟΥ ΧΑΡΑΞΕΣ ΠΟΡΕΙΑ
Δυο φιλιά σου κι ένα χάδι
ένα πικραμένο βράδυ
μου τάραξαν της ψυχής μου τη γαλήνη.
Παραδόθηκα σε σένα,
δε λογάριασα κανένα
κι είπα τώρα ό,τι θέλει ας γίνει.

Συ μου χάραξες πορεία,
εσύ γλυκιά, εσύ γλυκιά μου αμαρτία.

Πώς την έπαθα δεν ξέρω,
ξέρω μόνο ότι υποφέρω
όλη νύχτα πάνω στο κρεβάτι,
να ζητάω, για φαντάσου,
τα παράνομα φιλιά σου
και να μην μπορώ να κλείσω μάτι.

Όμως σκέπτομαι για λίγο
να καθίσω ή να φύγω,
αφού ξέρω απ’ τους δυο μας τι θα μείνει.
Να ποιο θα `ναι το φινάλε,
πόνοι, δάκρυα και βάλε,
μα θα μείνω κι ό,τι θέλει ας γίνει.

10″, 78 RPM ” Συ μου χάραξες πορεία / Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά ” 1958

Στην άλλη πλευρά του δίσκου το τραγούδι “Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά ” με τον Στέλιο Καζαντζίδη

Το 1958-59 η Γιώτα Λύδια ήταν η μεγάλη ανερχόμενη δύναμη στη δισκογραφία. Τότε, αρκούσε ο δίσκος για να κάνεις καριέρα και η Λύδια υπήρξε κατά κύριο λόγο στούντιο τραγουδίστρια. Το 1959 ο διαγωνισμός του περιοδικού «Ντομινό» για τους δημοφιλέστερους τραγουδιστές έφερε τη Γιώτα Λύδια στην πρώτη θέση στην προτίμηση των αναγνωστών, ανάμεσα σε άλλες μεγάλες φωνές του ελαφρού και λαϊκού τραγουδιού. Πολύ σπουδαία και ίσως το πιο αγαπητό, και εκ μέρους των συναδέλφων της μουσικών, κορίτσι του ελληνικού τραγουδιού, σ’ εκείνα τα χρόνια. Λατρεμένη φωνή και παρουσία. Το 1959, μετά από 5 χρόνια δισκογραφίας, ανέβηκε πρώτη φορά και στο πάλκο, έπειτα από την παρότρυνση του Καζαντζίδη.

Δεκατεσσάρων χρόνων παντρεύτηκε. Το 1954 «γύρισε» τον πρώτο της δίσκο. Μετά τέσσερα χρόνια πλησιάζει τον τριακοσιοστό!… Σε τριακόσιους πενήντα περίπου δίσκους τραγουδά ή Γιώτα Λύδια! Ένα ρεκόρ πού μπορούν να καυχηθούν ότι το ξεπέρασαν ελάχιστα ή το πλησίασαν πολύ λίγοι συνάδελφοί της με καλλιτεχνική ζωή μεγαλύτερη των δεκαπέντε ετών. Κι όμως η Γιώτα μόλις τέσσερα χρόνια τραγούδα… Οι οι αριθμοί είναι πιο πειστικοί όταν θέλεις ν’ αποδείξεις κάτι. Στην περίπτωση αυτή αποδεικνύουν, ότι η φωνή τής Γιώτας, είναι «σήμα εμπιστοσύνης» για τους δίσκους γι αυτό και οι φωνοληψίες της είναι αλλεπάλληλες. (Όλα αυτά, βεβαίως, περιγράφονται και στο βιβλίο του Κώστα Μπαλαχούτη “ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ – Η πιο μεγάλη ώρα” που βγήκε από τις εκδόσεις ελληνικά γράμματα)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Γιώτα Λύδια (πραγματικό όνομα: Παναγιώτα Μανταράκη, είναι μία από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες λαϊκές τραγουδίστριες. Γεννήθηκε το 1934 στη Νέα Ιωνία έχοντας καταγωγή από τη Μικρά Ασία, παντρεύτηκε στα 14 της τον μετέπειτα συνθέτη των μεγάλων επιτυχιών της Στράτο Ατταλίδη, και στα 15 της γεννάει τον μοναχογιό της. Μπήκε στην δισκογραφία το 1954 με την προτροπή του συζύγου της και του συνθέτη Γεράσιμου Κλουβάτου, του οποίου τραγούδησε και τα δύο πρώτα τραγούδια της.      Ο μαέστρος Χρυσίνης τότε την βάφτισε Λύδια. Αμέσως αναγνωρίστηκε η αξία και το σπάνιο μέταλλο της φωνής της και όλοι οι συνθέτες θέλησαν να συνεργαστούν μαζί της. Τραγουδάει Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Χιώτη (Ηλιοβασιλέματα κ.α), Καραπατάκη, Λαύκα, Μητσάκη, Μπακάλη, Δερβενιώτη, και βέβαια Απόστολο Καλδάρα, με τον οποίο δίνουν το σπουδαίο και διαχρονικό τραγούδι Συ μου χάραξες πορεία. Η ίδια χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι τραγουδάει με ευκολία όλα τα είδη του τραγουδιού πάντα με μεγάλη επιτυχία, σμυρνέικα, τσιφτετέλια, ζεϊμπέκικα, μικρασιάτικους αμανέδες, ελαφρό- μοντέρνο τραγούδι, νησιώτικα, αλλά και δημοτικά, τα οποία έχουν σημαντική θέση στο ρεπερτόριο της ερμηνεύτριας. Από το 1954-1958 η Λύδια γίνεται αναγνωρίσιμη και αγαπημένη του κοινού μόνο μέσα από τους δίσκους 78 στροφών.

Πρωτο Βγαίνει στο πάλκο δίπλα στον Στέλιο Καζαντζίδη, αλλά και τη Μαρινέλλα, στο κέντρο ”Μαντουμπάλα”. Οι εμφανίσεις της σε νυχτερινά κέντρα όλα αυτά τα χρόνια θα είναι εξαιρετικά μετρημένες. Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές ένωσαν τις φωνές τους και σε δίσκους (Συννεφιασμένη Κυριακή, Καβουράκια, κ.α.). Το 1960 βρίσκει τη Γιώτα Λύδια να τραγουδάει μια μεγάλη σειρά τραγουδιών του Στράτου Ατταλίδη και του Κώστα Βίρβου, Γύρνα πάλι γύρνα, Ο ταυρομάχος, Η τσιγγάνα η Μαρίτσα, Έλα γύφτο μ’ έλα, Πες μου γιατί, Σαν ζητιάνα σε κοιτώ, Αχ ας μπορούσα (στίχοι Γ. Κοινούση) και βέβαια το “Γιατί θες να φύγεις πού θα πας”, ένα τραγούδι σταθμός που σημείωσε ένα αξεπέραστο μέχρι και τις μέρες μας δισκογραφικό ρεκόρ, πούλησε παραπάνω από 845.000 δίσκους. Παράλληλα εμφανίζεται στου Τζίμη του χοντρού με τη συμμετοχή του Χρηστάκη και αργότερα στην Μαντουμπάλα με τον Σπύρο Ζαγοραίο και το Μανώλη Αγγελόπουλο, με τον οποίο τους συνδέει μια άριστη επαγγελματική σχέση, καθώς πρώτη φορά τραγούδησε σε δίσκο ο Αγγελόπουλος δίπλα στη Λύδια την περίφημη Μαγκάλα, αλλά και έπειτα είπαν επιτυχημένα ντουέτα (Σαν θεό σ’ αγαπώ, Μανταλένα, Αχ Μουσταφά κ.ά.)

Η ίδια ήταν κοντά και στο ξεκίνημα του Στράτου Διονυσίου στο τραγούδι Φύγε-φύγε. Ξεχωριστή στιγμή στην καριέρα της είναι η συνεργασία της με τον Μίκη Θεοδωράκη. Ερμήνευσε κομμάτια από το τραγούδι του νεκρού αδελφού όπως, Κοιμήσου αγγελούδι μου, Μελαχρινή μου κοπελιά, Ο ουρανός είναι κλειστός, Προδομένη αγάπη και εμφανίζεται μαζί του στα θέατρα Κεντρικόν και Καλουτά μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Το 1965 ξανα συνεργάζεται με τον Καζαντζίδη και τη Μαρινέλλα στο Φαληρικόν, εκεί όπου είπε ο Καζαντζίδης το οριστικό αντίο στις πίστες. Το 1967-1968, η Γιώτα Λύδια γνωρίζει και πάλι μέρες δόξας, συνεργάζεται με τον Άκη Πάνου αφήνοντας κληρονομιά ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια μέχρι σήμερα το Η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα, ενώ το τραγούδι της σε μουσική και στίχους του Νίκου Δαλέζιου Να’ χα εκατό καρδιές,σπάει ακόμα μία φορά ρεκόρ πωλήσεων. Την ίδια εποχή τραγουδάει στη Φαντασία με τους Τσιτσάνη, Μενιδιάτη, Λαμπράκη, Σούκα, Ρεπάνη, Κατινάρη, Λιόση κ.α. Εκεί γνωρίζει τον δεύτερο σύζυγό της, με τον οποίο είναι μέχρι και σήμερα μαζί. Ακόμη ηχογραφεί τραγούδια του Κατινάρη, Καραμπεσίνη, Κοινούση, Ρεπάνη, Δαλέζιου, Καρανικόλα, ενώ ερμηνεύει το συμφέρον του Μάρκου Βαμβακάρη σε ενορχήστρωση Σταύρου Ξαρχάκου.

Στα τέλη του ’60 και αρχές του ’70, τα πράγματα στο τραγούδι αλλάζουν προς το χειρότερο για τους παλιούς ερμηνευτές, έτσι η Λύδια αποσύρεται από τα μαγαζιά και αραιώνει την δισκογραφική της παρουσία. Τότε όμως θα γνωρίσει την αποθέωση τραγουδώντας επί σειρά ετών στους ομογενείς της Αμερικής και της Αυστραλίας. Δισκογραφικά βγάζει τους δίσκους Δύο φωτιές, Χίλια μαχαίρια, Γιώτα Λύδια με τη συμμετοχή του Τάκη Σούκα και το 1974 το Μία παρασκευή. Η επιστροφή της στην δισκογραφική εταιρεία, από όπου βγήκε και η οποία είχε μετονομαστεί σε minos, έγινε το 1976 με το άλμπουμ Επιστροφή στις ρίζες, ένας δίσκος με σμυρναίικα τραγούδια και αξεπέραστες ερμηνείες από την ανατολίτικη, λυγμική και γεμάτη γυρίσματα φωνή της. Το 1977 κυκλοφορεί ακόμη έναν δίσκο στην εταιρεία, το Μπορεί των Βασίλη Βασιλειάδη και Τάκη Μουσαφίρη, ενώ εμφανίζεται στο κέντρο του Κώστα Καρουσάκη.

Αρχές του ’80 η Λύδια απείχε συνειδητά από τα πράγματα, με εξαίρεση τη συμμετοχή της στον δίσκο του Γιάννη Μαρκόπουλου Βαριά λαϊκά, ώσπου το 1984 επανέρχεται στο τραγούδι με την προτροπή του Γιώργου Νταλάρα, που εκείνη την περίοδο μεσουρανούσε, ηχογραφώντας έναν δίσκο που τραγουδούσαν μαζί και χωριστά, παλιά λαϊκά τραγούδια.

Ο δίσκος είχε την ονομασία “Καλημέρα κυρία Λύδια”, που διάλεξε ο Νταλάρας για να τιμήσει την μεγάλη τραγουδίστρια και θεωρείται από τους καλύτερους δίσκους της δεκαετίας του ’80 γνωρίζοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία με πωλήσεις άνω των 180.000 αντιτύπων. Επίσης εμφανίζεται στο παλαί ντε σπορ της Θεσσαλονίκης δίπλα στον Γιώργο Νταλάρα και την Χαρούλα Αλεξίου.

Το 1986 κυκλοφορεί ο τελευταίος δίσκος της στη minos με τίτλο “Καθαρά και ξάστερα” με δημιουργίες των δύο μεγάλων συνθετών της εποχής, Τάκη Σούκα και Χρήστου Νικολόπουλου, εμφανίζεται με τον Σούκα και τον Κοντογιάννη στις Νταλίκες και αργότερα με τον Απόστολο Καλδάρα. Στα χρόνια του ’90 πραγματοποιεί δύο ακόμη σημαντικές εμφανίσεις με τον Αντώνη Βαρδή και τη Χριστίνα Μαραγκόζη στο Ζουμ και στον Διογένη με την Πόλυ Πάνου και ηχογραφεί ακόμη δύο δίσκους. Το 1997 κάνει την τελευταία της δισκογραφική εμφάνιση και παρουσία της στα κέντρα, δίπλα στον Βαγγέλη Κονιτόπουλο.

Τελευταίες της εμφανίσεις στην τηλεόραση έγιναν στη Σεμίνα Διγενή και τον Σπύρο Παπαδόπουλο. Το 2006 κυκλοφόρησε η βιογραφία της από τον Κώστα Μπαλαχούτη. Ακόμη, επηρέασε με την ερμηνεία της, πολλές νεότερες σημαντικές τραγουδίστριες (Γλυκερία, Ελένη Βιτάλη, Χαρούλα Αλεξίου, Ελευθερία Αρβανιτάκη). ΠΗΓΕΣ: www.discogs.com, https://el.wikipedia.org, www.ogdoo.gr, www.georgedalaras.com

ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ τα χρόνια περνούν τα τραγούδια ταξιδεύουν